2021 Dünya Hava Kirliliği Raporu: Avrupa’da havası en kirli kent Iğdır

çavuş

Aktif Üye
2021 Dünya Hava Kirliliği Raporu’nda Türkiye, hava kirliliği sıralamasında 46’ıncı sıradaki yerini korurken Avrupa’nın havası en kirli kenti Iğdır oldu.

Dünya çapında 117 ülke ve 6 bin 475 kentin hava kirliliği kıymetlerinin tahlil edildiği 2021 Dünya Hava Kirliliği Raporu kamuoyuna belirtildi.

BBC Türkçe’nin haberine bakılırsa raporda Türkiye, hava kirliliği sıralamasında 46’ıncı sıradaki yerini korudu. Türkiye’yi Avrupa bölgesinde inceleyen rapora nazaran, Avrupa’nın havası en kirli kenti Iğdır oldu.

İsviçre merkezli hava kalitesi teknolojisi şirketi IQAir tarafınca yıllık yayımlanan rapor, metreküp başına düşen ince parçacıklı husus (PM2.5) yoğunluğu ölçümlerini temel alıyor. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafınca geçen yıl güncellenen hava kirliliği eşik bedellerini kullanan rapora göre dünya çapında kentlerin yüzde 97’sinde bu eşik pahalar aşılmış durumda. Yani DSÖ standartlarına nazaran incelenen 6 bin 475 kentten sadece 222’si 2021’de pak hava soludu.

TÜRKİYE, AVRUPA’DA HAVASI EN KİRLİ 7’NCİ ÜLKE

WHO standartlarına bakılırsa bir bölgede pak hava solunabilmesi için PM2.5 pahasının en çok 5 μg/m olması gerekiyor. Buna göre Türkiye’de hava kirliliği 2021’de yıl boyunca DSÖ kılavuz bedellerinin 3 ila 5 katı üzerindeydi. Türkiye’de PM2.5 yoğunluğu 2021 yılında ortalama 20 μg/m olarak ölçüldü. 2020 için bu oran 18,7’ydi. Türkiye, bu oranla Avrupa bölgesindeki 42 ülke içinde havası en kirli 7’inci ülke oldu.

Raporda 2021’de İspanya’dan Türkiye’ye Avrupa genelinde görülen ağır yangınların hava kirliliğinde artışa katkıda bulunduğu belirtiliyor. PM2.5 yoğunluğuna göre havası en kirli başşehirleri sıralayan raporda Ankara, PM 17,2 yoğunluğuyla 54’üncü sırada yer alıyor.

Avrupa’nın havası en kirli kentleri sıralamasında Iğdır 66 μg/m yoğunluğuyla birinci sırada. 1.588 kent içinde birinci sıradaki Iğdır’ı 49.8 μg/m yoğunluğuyla Rusya’nın Krasnoyarsk kenti ve 47.2 μg/m yoğunluğuyla Sırbistan’ın Yeni Pazar kenti izliyor. Dördüncü sırada 46 μg/m yoğunluğuyla Bosna Hersek’in Foča kenti var ve onu 44.4 μg/m yoğunluğuyla Düzce takip ediyor.

Türkiye’nin havası en kirli kentleri sıralamasındaysa Iğdır’ı Düzce ve Erzurum izliyor. 2020’de birinci sırada yer alan Çorum ise Bursa’nın çabucak önünde havası en kirli 9’uncu kent.

EN BÜYÜK ÇEVRESEL SIHHAT TEHDİDİ

Yıllık 7 milyona yakın vefatla ilişkilendirilen hava kirliliği günümüzün en büyük çevresel sıhhat tehdidi olarak görülüyor. Saç telinin çapının 30’da biri kadar büyüklükteki PM2.5 parçacıkları kimi teneffüs yolu hastalıkları ve akciğer kanseriyle ilişkilendiriliyor. Hava kirliliğinin günlük maliyetinin 8 milyar dolarla global gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 3 ila 4’üne karşılık geldiği kestirim ediliyor.

Rapora göre hava kirliliği nüfusun en kırılgan bölümlerini daha fazla etkiliyor. 2021’de 5 yaşın altındaki yaklaşık 40 bin çocuk vefatı direkt PM2.5 kirliliğiyle ilişkilendirildi.

Eylül 2021’de WHO, global sıhhat tesirleri niçiniyle, hava kirliliği kılavuz pahalarını 2006 yılından bu yana birinci defa güncelledi. Buna nazaran tavsiye edilen PM2.5 kıymeti 10 μg/m’dan 5 μg/m’a indirdi.