Premenstrüel sendrom bayanlarda adet döngüsünün yumurtlama işlevinden daha sonra başlayan, geç luteal faz denilen periyotta göğüslerde şişkinlik, baş ağrısı, halsizlik ve kilo alımı üzere fizikî ve depresif his durum, irritabilite, gerginlik üzere ruhsal belirtilerle kendini ortaya koyan bir tablodur.
Bu tablo tipik olarak mensturasyonun başlamasıyla ortadan kalkar. Bu sendrom bayan popülasyonun yüzde 80’inde görülmekle birlikte yaklaşık yüzde 5’lik dilimde yer alan bayanlarda klinik olarak manalı olacak biçimde şiddetli geçmektedir.
Farklı rahatsızlıklarla benzeri özellikler gösteren PMS’nin ayırıcı teşhisinin yapılması gerekiyor. İlaçlı ve ilaçsız tedavi halleri bulunan PMS’nin olumsuz tesirleri ömür usulünde yapılacak değişikliklerle hafifçeletilebiliyor.
PMS’İN niçinLERİ NELERDİR?
PMS niçinlerini bulmaya yönelik çalışmalar bu tablonun altında yatan faktörleri tam olarak ortaya koyamamıştır. Lakin kimi teoriler mevcuttur. Ovülasyonu (Yumurtlamayı) baskılayan birtakım hormonların verilmesi halinde PMS belirtilerinde gerileme olmaktadır. Buna göre üreme hormonları PMS’ye niye olabilir fakat bu rolün ne olduğu açıklanamamıştır.
PMS’nin bu hormonlar ile sonlarda iletimi sağlayan kimi hususların ortak hareket etmesi kararı ortaya çıktığı istikametinde kuvvetli bulgular vardır. En epeyce suçlanan unsurlar GABA ve serotonin ismi verilenlerdir. Kimi araştırmacılar ise kalsiyum ve magnezyum istikrarındaki bozukluğun PMS tablosuna yol açtığına inanmaktadırlar. Bu iki mineralin bedendeki dağılımı hudut hücreleri içindeki bağlantısı etkileyerek tabloya niye olabilir.
Bu araştırmacılar PMS’li bayanlarda magneyum eksikliği ya da kalsiyum fazlalığının şikayetleri yarattığını öne sürmektedirler. PMS’yi yaratan bir öteki niye de stress hormonlarıdır. Bu hormonların fazlalığı şikayetlerin daha ağır yaşanmasına niye olabilir. PMS etiyolojisinde bedende salgılanan şimdi tüm hormon ve unsurlar suçlanmaktadır. Lakin kanıtlanmış bir niye bulunamamıştır.
PMS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Adet öncesi gerginliğin belirti ve semptomları duygusal ve davranışsal belirtiler ile fizikî semptomlar olarak iki kümeye ayrılabilir.
Duygusal ve davranışsal belirtiler:
-Depresyon
-Halsizlik
-Aşırı uyuma
-Çevreye ilginin azalması
-Duygu durum dalgalanmaları
-Cinsel istek artışı
-Sinirlilik, gerginlik, telaş ve dikkat azlığı
-İştah değişiklikleri ve yemek istekleri
-Sosyal çekilme
Fiziksel belirtiler:
-Memelerin büyümesi ve hassaslaşması
-Vücutta ödem
-2-3 kiloya kadar kilo alımı baş ağrısı,
-Bulantı –kusma
-Kabızlık, ishal
-İştah artışı
-Aşırı susama
-Ciltte akne görülmesi
-Eklem yahut kas ağrısı
-Alkol intoleransı
Bütün bu belirtilerin adet kanamasının başlamasıyla süratlice geçtiği belirtilmiştir.
PMS TEDAVİSİNDE NELER YAPILABİLİR?
PMS sebebi tam olarak bilinmediği için tedavisi de kesin değildir. Bu hususta epeyce değişik tedavi yaklaşımları mevcuttur.
Diyet: Azar azar ve sık sık yemek yemenin şikayetleri azalttığı istikametinde raporlar vardır. Adet öncesi periyotta taze meyve ve zerzevat tüketilmesi, kırmızı et ve donmuş yağlardan uzak durulması, ortasında katkı unsuru içeren besinlerin tüketilmemesi kimi vakit yararlı olabilmektedir. Tıpkı biçimde kafein ve alkol tüketiminin azaltılması da faydalı olabilmektedir.
Egzersiz: Yapılan bir çalışmada idman yapmayan bayanlarda PMS’ye daha sık rastlandığı bulunmuştur. Her gün yapılan 30 dakikalık bir yürüyüş yararlı olabilir.
Kalsiyum ve Magnezyum: Günlük 1200 mg kalsiyum alımının 3 ay sonunda şikayetleri yarı yarıya azalttığını bildiren bir çalışma vardır. Kimi bayanlarda ise magnezyum takviyesinden yarar sağlanmışıtr. Lakin bu bahiste kesin bulgular çabucak hemen yoktur.
Vitaminler: A, E ve B6 vitaminlerinin PMS’ye niye olduğu ileri sürülmüş olsa da kesin olarak kanıtlanmış bir bulgu yoktur.
Diğer tedavi seçenekleri içinde seretonin metabolizması ile ilgili ilaçlar, hormon ilaçları, antidepresan ve anksiyete üzere psikiyatrik ilaçlar, idrar söktürücüler, erkeklik hormonları sayılabilir fakat bunlardan hiç birinin katılaşmış yararı yoktur. Öbür az tedavi yaklaşımları içinde ise psikoterapi ve akupunktur bulunur.
PMS DAHA ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?
PMS tüm dünyada bütün kültürlerde rastlanılan bir durumdur.Yapılan bir çalışmada bayanların %88’inde değişik seviyelerde PMS bulgularına rastlanmıştır. Yaş arttıkça şikayetlerin şiddeti azalmakta fakat çocuk sayısı ile birlikte şiddet artmaktadır. Annesinde PMS olan bayanlarda da şikayetlere daha sık rastlanmaktadır.
PMS kimi hastalıkların da şiddetini arttırabilir. Örneğin migreni olan bayanlarda atakların büyük bir kısmı adet öncesi periyoda rastlamaktadır. bir daha şeker hastalarında kan şekeri seviyeleri ve insülin gereksinimi adet öncesi periyotta değişiklikler gösterir. Astım atakları daha sık görülür ve bir fazlaca kronik hastalık alevlenmeler gösterir.
bu vakitte kişinin etrafı ile olan ahengi bozulur işte yahut konutta bağda bulunduğu şahıslar ve çocukları ile ortası bozulabilir. Ergenlik periyodundaki genç kızlarda intihara olan eğilim artabilir. Yeme bozukluklarına rastlanabilir.
Premenstrüel sendromunun hayat usulü değişiklikleri ile yönetilemediği ve PMS semptomlarının sıhhati ve günlük aktiviteleri etkilemesi durumunda konusunda uzman bir doktora başvurulmalıdır.
PMS DEVRİNDE GEBE KALINIR MI?
PMS ile gebe kalmak içinde bağ bulunmamaktadır. Tertipli adet nazarann her bayanın döngüsü 4 haftadan oluşur. Döngünün başlangıcı adet kanamasının birinci günü olarak alınır. Yani, döngünün 10 ile 18. günleri yumurtlamanın en sık görüldüğü ve hamile kalmaya en uygun günlerdir. PMS ise yaklaşık olarak 4. haftaya denk gelmektedir. Bu durumda mümkünlüğü kısmen düşük olsa da korunmasız alaka varlığında hamile kalınabilir. Adet kanaması dahil döngünün her etabında hamile kalınması ihtimal dahilindedir.
Bu tablo tipik olarak mensturasyonun başlamasıyla ortadan kalkar. Bu sendrom bayan popülasyonun yüzde 80’inde görülmekle birlikte yaklaşık yüzde 5’lik dilimde yer alan bayanlarda klinik olarak manalı olacak biçimde şiddetli geçmektedir.
Farklı rahatsızlıklarla benzeri özellikler gösteren PMS’nin ayırıcı teşhisinin yapılması gerekiyor. İlaçlı ve ilaçsız tedavi halleri bulunan PMS’nin olumsuz tesirleri ömür usulünde yapılacak değişikliklerle hafifçeletilebiliyor.
PMS’İN niçinLERİ NELERDİR?
PMS niçinlerini bulmaya yönelik çalışmalar bu tablonun altında yatan faktörleri tam olarak ortaya koyamamıştır. Lakin kimi teoriler mevcuttur. Ovülasyonu (Yumurtlamayı) baskılayan birtakım hormonların verilmesi halinde PMS belirtilerinde gerileme olmaktadır. Buna göre üreme hormonları PMS’ye niye olabilir fakat bu rolün ne olduğu açıklanamamıştır.
PMS’nin bu hormonlar ile sonlarda iletimi sağlayan kimi hususların ortak hareket etmesi kararı ortaya çıktığı istikametinde kuvvetli bulgular vardır. En epeyce suçlanan unsurlar GABA ve serotonin ismi verilenlerdir. Kimi araştırmacılar ise kalsiyum ve magnezyum istikrarındaki bozukluğun PMS tablosuna yol açtığına inanmaktadırlar. Bu iki mineralin bedendeki dağılımı hudut hücreleri içindeki bağlantısı etkileyerek tabloya niye olabilir.
Bu araştırmacılar PMS’li bayanlarda magneyum eksikliği ya da kalsiyum fazlalığının şikayetleri yarattığını öne sürmektedirler. PMS’yi yaratan bir öteki niye de stress hormonlarıdır. Bu hormonların fazlalığı şikayetlerin daha ağır yaşanmasına niye olabilir. PMS etiyolojisinde bedende salgılanan şimdi tüm hormon ve unsurlar suçlanmaktadır. Lakin kanıtlanmış bir niye bulunamamıştır.
PMS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Adet öncesi gerginliğin belirti ve semptomları duygusal ve davranışsal belirtiler ile fizikî semptomlar olarak iki kümeye ayrılabilir.
Duygusal ve davranışsal belirtiler:
-Depresyon
-Halsizlik
-Aşırı uyuma
-Çevreye ilginin azalması
-Duygu durum dalgalanmaları
-Cinsel istek artışı
-Sinirlilik, gerginlik, telaş ve dikkat azlığı
-İştah değişiklikleri ve yemek istekleri
-Sosyal çekilme
Fiziksel belirtiler:
-Memelerin büyümesi ve hassaslaşması
-Vücutta ödem
-2-3 kiloya kadar kilo alımı baş ağrısı,
-Bulantı –kusma
-Kabızlık, ishal
-İştah artışı
-Aşırı susama
-Ciltte akne görülmesi
-Eklem yahut kas ağrısı
-Alkol intoleransı
Bütün bu belirtilerin adet kanamasının başlamasıyla süratlice geçtiği belirtilmiştir.
PMS TEDAVİSİNDE NELER YAPILABİLİR?
PMS sebebi tam olarak bilinmediği için tedavisi de kesin değildir. Bu hususta epeyce değişik tedavi yaklaşımları mevcuttur.
Diyet: Azar azar ve sık sık yemek yemenin şikayetleri azalttığı istikametinde raporlar vardır. Adet öncesi periyotta taze meyve ve zerzevat tüketilmesi, kırmızı et ve donmuş yağlardan uzak durulması, ortasında katkı unsuru içeren besinlerin tüketilmemesi kimi vakit yararlı olabilmektedir. Tıpkı biçimde kafein ve alkol tüketiminin azaltılması da faydalı olabilmektedir.
Egzersiz: Yapılan bir çalışmada idman yapmayan bayanlarda PMS’ye daha sık rastlandığı bulunmuştur. Her gün yapılan 30 dakikalık bir yürüyüş yararlı olabilir.
Kalsiyum ve Magnezyum: Günlük 1200 mg kalsiyum alımının 3 ay sonunda şikayetleri yarı yarıya azalttığını bildiren bir çalışma vardır. Kimi bayanlarda ise magnezyum takviyesinden yarar sağlanmışıtr. Lakin bu bahiste kesin bulgular çabucak hemen yoktur.
Vitaminler: A, E ve B6 vitaminlerinin PMS’ye niye olduğu ileri sürülmüş olsa da kesin olarak kanıtlanmış bir bulgu yoktur.
Diğer tedavi seçenekleri içinde seretonin metabolizması ile ilgili ilaçlar, hormon ilaçları, antidepresan ve anksiyete üzere psikiyatrik ilaçlar, idrar söktürücüler, erkeklik hormonları sayılabilir fakat bunlardan hiç birinin katılaşmış yararı yoktur. Öbür az tedavi yaklaşımları içinde ise psikoterapi ve akupunktur bulunur.
PMS DAHA ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?
PMS tüm dünyada bütün kültürlerde rastlanılan bir durumdur.Yapılan bir çalışmada bayanların %88’inde değişik seviyelerde PMS bulgularına rastlanmıştır. Yaş arttıkça şikayetlerin şiddeti azalmakta fakat çocuk sayısı ile birlikte şiddet artmaktadır. Annesinde PMS olan bayanlarda da şikayetlere daha sık rastlanmaktadır.
PMS kimi hastalıkların da şiddetini arttırabilir. Örneğin migreni olan bayanlarda atakların büyük bir kısmı adet öncesi periyoda rastlamaktadır. bir daha şeker hastalarında kan şekeri seviyeleri ve insülin gereksinimi adet öncesi periyotta değişiklikler gösterir. Astım atakları daha sık görülür ve bir fazlaca kronik hastalık alevlenmeler gösterir.
bu vakitte kişinin etrafı ile olan ahengi bozulur işte yahut konutta bağda bulunduğu şahıslar ve çocukları ile ortası bozulabilir. Ergenlik periyodundaki genç kızlarda intihara olan eğilim artabilir. Yeme bozukluklarına rastlanabilir.
Premenstrüel sendromunun hayat usulü değişiklikleri ile yönetilemediği ve PMS semptomlarının sıhhati ve günlük aktiviteleri etkilemesi durumunda konusunda uzman bir doktora başvurulmalıdır.
PMS DEVRİNDE GEBE KALINIR MI?
PMS ile gebe kalmak içinde bağ bulunmamaktadır. Tertipli adet nazarann her bayanın döngüsü 4 haftadan oluşur. Döngünün başlangıcı adet kanamasının birinci günü olarak alınır. Yani, döngünün 10 ile 18. günleri yumurtlamanın en sık görüldüğü ve hamile kalmaya en uygun günlerdir. PMS ise yaklaşık olarak 4. haftaya denk gelmektedir. Bu durumda mümkünlüğü kısmen düşük olsa da korunmasız alaka varlığında hamile kalınabilir. Adet kanaması dahil döngünün her etabında hamile kalınması ihtimal dahilindedir.