Günümüzde hayli sık tüketilen paketli besinlerin etiketlerinde içerdikleri katkı hususları kimi kodlar ya da farklı isimlerle yer alıyor. ‘’Sağlığımız için boğazımızdan geçen, hücrelerimize giren bir besinin içeriğinden haberdar olmamız hayli önemli’’ diyen Tuba Günebak, işte bu kod ve isimlerin manalarını deklare etti.
Modern çağın koşuşturmaları ortasında çoklukla daha pratik ya da hijyenik olduğu düşünülen hazır besinler epey fazla tüketiliyor. Fakat ağır katkı hususu içerebilen bu besinler çoklukla etiketleri okunmadan satın alınıyor. Okuyanlar ise etikette kod ya da farklı isimlerle yer alan bu hususların ne manaya geldiğini bilmiyor.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak
Gıda katkı hususlarının üzerinde uzun bilimsel çalışmalar yapıldıktan daha sonra insan tüketimine sunulduğunu belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak, ‘’Bunlar her ne kadar müspet maksatlarla kullanılıyor olsa da, epeyce fazla paketli besin tüketmemekte fayda var. Tüketileceği vakit da etiketlerini kesinlikle okumalı, fazla katkılı olanları tercih etmemeli yani ne tüketeceğimizin şuurunda olmalıyız” dedi ve etiketlerdeki kimi şifreleri ve sıhhate tesirlerini şöyleki anlattı…
E kodu nedir?
Gıda yani besin katkılarının besin etiketlerinde bildirimi için iki format kullanılır. Birincisi “katkının fonksiyonu ve adı” oburu ise “katkının fonksiyonu ve E kodu” dur. İkinci uygulama daha yaygındır. E kodunun yanında üç rakamlı bir sayı ile kodlanır. Bu niçinle tüketicinin besin etiketini okuması ve E kodunu bilmesi epeyce kıymetlidir. E kodu, toksikolojik araştırmaları tamamlanan ve ziyanlı olmadığına bilimsel olarak karar verilen, hangi dozda kullanılması gerektiği belirlenen besin katkı hususlarına verilen milletlerarası bir simgedir. Bu katkı hususları doğal olabileceği üzere sentetik de olabilir. E kodu ile tanımlanan katkı unsurlarından E 100 ile 180 içindekiler renklendiricileri, E200 ile E 285 içindekiler ve E330 koruyucuları, E 300 ile 321 içindekiler antioksidanları, E322 ile E500 içindekiler emülsifiyer (yağ çözücü) ve stabilizatörleri (kıvam koruyucu), E 500 ile E 578 içindekiler asit-baz sağlayıcıları, E620 ile E637 içindekiler tatlandırıcıları ve koku vericileri, E900 ile E927 içindekiler geniş hedefli kullanıma sahip olanları tanımlar.
Fruktoz-Glikoz Şurubu-NBŞ-Agave Şurubu-Aspartam-Suklaroz (Mısır şurubu ve yapay tatlandırıcılar)
Besinlere tat vermesi hedefiyle eklenen yapay tatlandırıcılar (asesülfam K ve aspartam) beyin tümörü, lenf ve kan kanseri riskini artırabilir. Sakkarin mesane kanseri riskini artırabilir. Sukralozun (Stevia’nın) karaciğer ve böbrekte büyümeye niye olabileceği bildirilmiştir. Fruktoz yani yüksek fruktozlu mısır şurubu ve glikoz şurubu makûs kolesterol düzeyini artırarak kalp ve damar hastalığı ile karaciğer yağlanması riskini ve şeker hastalığına olan yatkınlığı artırabilir. Agave şurubunun da mısır şurubundan farkı yoktur.
Hidrojenize Yağ-Hidrojenize Edilmiş Bitkisel Yağ (Trans yağlar)
Damar sıhhatini olumsuz tesirler, inme (felç) riskini artırabilir. Trans yağlar sürülebilir kahvaltılık margarinlerde, hazır hayvansal besinlerde, gofret, cips, salata sosları, hamur işi, kraker, hazır köfte, tatlılar, katı yağlar ve biroldukca fırınlanmış yiyecekte bulunur. Besin etiketinde “Hidrojenize Yağ” ya da ‘Hidrojenize Edilmiş Bitkisel Yağ” yazısını gördüğünüzde bu o besinin trans yağ içerdiği manasına gelir.
Ne üzere ziyanları var?
Bilimsel araştırmalara bakılırsa şimdi birçok hazır besinde kullanılan renklendiricilerden koruyuculara kadar ekseriyetle sentetik olan ve birtakım ülkelerde kullanması yasaklanan katkı unsurlarının; astım, migren, alerji, çocuklarda hiperaktivite, kanda oksijenin azalması, ani teneffüs durması, böbrek yetmezliği, kanser, öğrenme kabiliyetinde düşüş, epilepsi (sara) ve uzun vadede Alzheimer riskinde artışa yol açtığı tespit edilmiştir. Tüm bunlara ek olarak göğüs kanseri hikayesi olan bayanların soya lesitini (E 322) üzere soya içerikli katkı hususlarını ve soyalı besinleri tüketmemeleri gerekir.
Modern çağın koşuşturmaları ortasında çoklukla daha pratik ya da hijyenik olduğu düşünülen hazır besinler epey fazla tüketiliyor. Fakat ağır katkı hususu içerebilen bu besinler çoklukla etiketleri okunmadan satın alınıyor. Okuyanlar ise etikette kod ya da farklı isimlerle yer alan bu hususların ne manaya geldiğini bilmiyor.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak
Gıda katkı hususlarının üzerinde uzun bilimsel çalışmalar yapıldıktan daha sonra insan tüketimine sunulduğunu belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak, ‘’Bunlar her ne kadar müspet maksatlarla kullanılıyor olsa da, epeyce fazla paketli besin tüketmemekte fayda var. Tüketileceği vakit da etiketlerini kesinlikle okumalı, fazla katkılı olanları tercih etmemeli yani ne tüketeceğimizin şuurunda olmalıyız” dedi ve etiketlerdeki kimi şifreleri ve sıhhate tesirlerini şöyleki anlattı…
E kodu nedir?
Gıda yani besin katkılarının besin etiketlerinde bildirimi için iki format kullanılır. Birincisi “katkının fonksiyonu ve adı” oburu ise “katkının fonksiyonu ve E kodu” dur. İkinci uygulama daha yaygındır. E kodunun yanında üç rakamlı bir sayı ile kodlanır. Bu niçinle tüketicinin besin etiketini okuması ve E kodunu bilmesi epeyce kıymetlidir. E kodu, toksikolojik araştırmaları tamamlanan ve ziyanlı olmadığına bilimsel olarak karar verilen, hangi dozda kullanılması gerektiği belirlenen besin katkı hususlarına verilen milletlerarası bir simgedir. Bu katkı hususları doğal olabileceği üzere sentetik de olabilir. E kodu ile tanımlanan katkı unsurlarından E 100 ile 180 içindekiler renklendiricileri, E200 ile E 285 içindekiler ve E330 koruyucuları, E 300 ile 321 içindekiler antioksidanları, E322 ile E500 içindekiler emülsifiyer (yağ çözücü) ve stabilizatörleri (kıvam koruyucu), E 500 ile E 578 içindekiler asit-baz sağlayıcıları, E620 ile E637 içindekiler tatlandırıcıları ve koku vericileri, E900 ile E927 içindekiler geniş hedefli kullanıma sahip olanları tanımlar.
Fruktoz-Glikoz Şurubu-NBŞ-Agave Şurubu-Aspartam-Suklaroz (Mısır şurubu ve yapay tatlandırıcılar)
Besinlere tat vermesi hedefiyle eklenen yapay tatlandırıcılar (asesülfam K ve aspartam) beyin tümörü, lenf ve kan kanseri riskini artırabilir. Sakkarin mesane kanseri riskini artırabilir. Sukralozun (Stevia’nın) karaciğer ve böbrekte büyümeye niye olabileceği bildirilmiştir. Fruktoz yani yüksek fruktozlu mısır şurubu ve glikoz şurubu makûs kolesterol düzeyini artırarak kalp ve damar hastalığı ile karaciğer yağlanması riskini ve şeker hastalığına olan yatkınlığı artırabilir. Agave şurubunun da mısır şurubundan farkı yoktur.
Hidrojenize Yağ-Hidrojenize Edilmiş Bitkisel Yağ (Trans yağlar)
Damar sıhhatini olumsuz tesirler, inme (felç) riskini artırabilir. Trans yağlar sürülebilir kahvaltılık margarinlerde, hazır hayvansal besinlerde, gofret, cips, salata sosları, hamur işi, kraker, hazır köfte, tatlılar, katı yağlar ve biroldukca fırınlanmış yiyecekte bulunur. Besin etiketinde “Hidrojenize Yağ” ya da ‘Hidrojenize Edilmiş Bitkisel Yağ” yazısını gördüğünüzde bu o besinin trans yağ içerdiği manasına gelir.
Ne üzere ziyanları var?
Bilimsel araştırmalara bakılırsa şimdi birçok hazır besinde kullanılan renklendiricilerden koruyuculara kadar ekseriyetle sentetik olan ve birtakım ülkelerde kullanması yasaklanan katkı unsurlarının; astım, migren, alerji, çocuklarda hiperaktivite, kanda oksijenin azalması, ani teneffüs durması, böbrek yetmezliği, kanser, öğrenme kabiliyetinde düşüş, epilepsi (sara) ve uzun vadede Alzheimer riskinde artışa yol açtığı tespit edilmiştir. Tüm bunlara ek olarak göğüs kanseri hikayesi olan bayanların soya lesitini (E 322) üzere soya içerikli katkı hususlarını ve soyalı besinleri tüketmemeleri gerekir.