Sağlık Bilimleri Üniversitesi Acil Tıp Uzmanı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, birinci yardım eğitiminin değerine dikkati çekerek, birinci yardımın temel uygulamalarının muhafaza, bilgilendirme ve kurtarma olduğunu, acil müdahale hallerinin eksik ya da yanlış uygulanmasının önemli hayati riskler getirebileceğini söylemiş oldu.
İlk yardımın yalnızca sertifikalardan ibaret olmaması gerektiğini vurgulayan Yüzbaşıoğlu, “İnteraktif olup eğitimin maketler ve simülasyonlar üzerinde verilmesi gerekiyor. Ehliyet alırken birinci yardımın bilinmesi isteniyor, kitaptan bir şeyler anlatılıyor lakin beşerler bunu öğrenmesine karşın uygulayamıyor. Kişi, eğitimde öğrendiği bilgilerle tahminen hayatında bir sefer kalp masajı yapıp ailesinden birinin hayatını kurtarabilir.” dedi.
Zamanında ve şuurlu yapılan birinci yardımın hayat kurtardığına dikkati çeken Yüzbaşıoğlu, müdahalede bulunan kişinin itidalli olması gerektiğini vurguladı.
Acil müdahalelerin eğitim almış şahıslar tarafınca yapılmasının kıymetine işaret eden Yüzbaşıoğlu, “İlk yardım müdahalesinde bulunacak herkes, evvel tıbbın temel kuralı olan ziyan vermeme prensibini kabul etmeli. Bilinçsiz yapılan birinci yardım, hastaya daha da ziyan verip mevte kadar götürebiliyor. ötürüsıyla hekimler olarak birinci yardım eğitimi almamış bireylerin katiyetle müdahale yapmasını istemiyoruz.” diye konuştu.
BİLİNÇ YERİNE GELDİĞİNDE…
Yüzbaşıoğlu, 112 Acil Servis aranmadan evvel yapılması gereken birinci yardım uygulamalarıyla ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Çocuklarda ve yetişkinlerde teneffüs yolunu tıkayan bir durumla karşı karşıya kalındığında sıradan müdahalelerle hastayı kurtarma bahtı çok yüksek. Kişinin hava yolu, teneffüs ve sirkülasyonu denetim edilmeli, hastanın teneffüsünü engelleyen bir şey var ise lisanın geriye düşmesi üzere buna uygun müdahalede bulunulmalı. Kişinin dolanımında ve nefes almasında bir sorun yoksa bu biçimde hasta koma konumuna alınarak 112 takımları gelene kadar bekletilmelidir.”
Yüzbaşıoğlu, hastanın teneffüs, dolanım, hava yolu olmadığına karar verildiği takdirde yapılması gereken şeyin temel hayat dayanağı olduğunu söylemiş oldu. Yüzbaşıoğlu, “İlk yardımcı, hastanın tam karşılıksız yani meyyit olarak kabul edilen durumda olduğuna karar verdiğinde, 30 kalp masajı uygulamalı ve akabinde iki kere yapay teneffüs yapmalıdır. Hastanın şuuru yerine geldiğinde kalp masajı sonlandırılmalıdır.” dedi.
EN ÇOK YAPILAN YANLIŞ
Bilinci kapalı olan hastaya su bile içirilmemesi gerektiğini belirten Yüzbaşıoğlu, “Bilinci kapalı hastaya bir şeyler içirildiğinde, sıvı yemek borusundan değil teneffüs yolundan girerek akciğere ulaşır ve bu da önemli sıkıntılara yol açar. Biz hastanın mevcut hastalığını tedavi etmemize karşın akciğer rahatsızlığı uzun müddet devam edebiliyor.” dedi.
Yüzbaşıoğlu, travma hastalarının teneffüsünü ve dolanımını bozan bir şey olmadığı takdirde kişinin mevcut konumunun bozulmaması gerektiğine dikkati çekti.
Düşen kişinin kaldırılarak oturtulmaması gerektiğini söyleyen Yüzbaşıoğlu, “Hastalar oturtulmaya çalışıldığında omurilik hasarı önemli bir biçimde artıyor. Hastanın rehabilitasyon ile düzelecek hasarı bir ömür uzunluğu yatalak ya da sandalyeye bağlı kalmasına yol açılıyor.” diye konuştu.
Kedi, köpek yahut yırtıcı hayvanlar tarafınca ısırılma durumunda yapılması gerekilk öncelikli şeyin yaranın sabunlu su ile temizlenmesi olduğunu lisana getiren Yüzbaşıoğlu, temizlikten daha sonra yaranın gazlı bezle kapatılarak en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesi gerektiğini söz etti.
ÇOCUKLARDA ACİL MÜDAHALE
Yüzbaşıoğlu, çocukların anatomik ve fizyolojik açıdan yetişkinlerden farklı olduğunu belirterek, şöyleki konuştu:
“Çocuklar, büyük insanların küçültülmüşü değildir. Yapıları farklılık gösterdiği için uygulanacak müdahaleler de değişkenlik gösterir. Örneğin çocukların teneffüs yoluna gereksinimi yetişkinlerden daha fazla, ani kan kayıplarında verdiği reaksiyonlar ise daha farklıdır. ötürüsıyla birinci yardım eğitimi alınırken çocuk ve erişkin ayrımı yapılmalı ve buna yönelik eğitimlerin planlanması değerlidir .” (AA)
İlk yardımın yalnızca sertifikalardan ibaret olmaması gerektiğini vurgulayan Yüzbaşıoğlu, “İnteraktif olup eğitimin maketler ve simülasyonlar üzerinde verilmesi gerekiyor. Ehliyet alırken birinci yardımın bilinmesi isteniyor, kitaptan bir şeyler anlatılıyor lakin beşerler bunu öğrenmesine karşın uygulayamıyor. Kişi, eğitimde öğrendiği bilgilerle tahminen hayatında bir sefer kalp masajı yapıp ailesinden birinin hayatını kurtarabilir.” dedi.
Zamanında ve şuurlu yapılan birinci yardımın hayat kurtardığına dikkati çeken Yüzbaşıoğlu, müdahalede bulunan kişinin itidalli olması gerektiğini vurguladı.
Acil müdahalelerin eğitim almış şahıslar tarafınca yapılmasının kıymetine işaret eden Yüzbaşıoğlu, “İlk yardım müdahalesinde bulunacak herkes, evvel tıbbın temel kuralı olan ziyan vermeme prensibini kabul etmeli. Bilinçsiz yapılan birinci yardım, hastaya daha da ziyan verip mevte kadar götürebiliyor. ötürüsıyla hekimler olarak birinci yardım eğitimi almamış bireylerin katiyetle müdahale yapmasını istemiyoruz.” diye konuştu.
BİLİNÇ YERİNE GELDİĞİNDE…
Yüzbaşıoğlu, 112 Acil Servis aranmadan evvel yapılması gereken birinci yardım uygulamalarıyla ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Çocuklarda ve yetişkinlerde teneffüs yolunu tıkayan bir durumla karşı karşıya kalındığında sıradan müdahalelerle hastayı kurtarma bahtı çok yüksek. Kişinin hava yolu, teneffüs ve sirkülasyonu denetim edilmeli, hastanın teneffüsünü engelleyen bir şey var ise lisanın geriye düşmesi üzere buna uygun müdahalede bulunulmalı. Kişinin dolanımında ve nefes almasında bir sorun yoksa bu biçimde hasta koma konumuna alınarak 112 takımları gelene kadar bekletilmelidir.”
Yüzbaşıoğlu, hastanın teneffüs, dolanım, hava yolu olmadığına karar verildiği takdirde yapılması gereken şeyin temel hayat dayanağı olduğunu söylemiş oldu. Yüzbaşıoğlu, “İlk yardımcı, hastanın tam karşılıksız yani meyyit olarak kabul edilen durumda olduğuna karar verdiğinde, 30 kalp masajı uygulamalı ve akabinde iki kere yapay teneffüs yapmalıdır. Hastanın şuuru yerine geldiğinde kalp masajı sonlandırılmalıdır.” dedi.
EN ÇOK YAPILAN YANLIŞ
Bilinci kapalı olan hastaya su bile içirilmemesi gerektiğini belirten Yüzbaşıoğlu, “Bilinci kapalı hastaya bir şeyler içirildiğinde, sıvı yemek borusundan değil teneffüs yolundan girerek akciğere ulaşır ve bu da önemli sıkıntılara yol açar. Biz hastanın mevcut hastalığını tedavi etmemize karşın akciğer rahatsızlığı uzun müddet devam edebiliyor.” dedi.
Yüzbaşıoğlu, travma hastalarının teneffüsünü ve dolanımını bozan bir şey olmadığı takdirde kişinin mevcut konumunun bozulmaması gerektiğine dikkati çekti.
Düşen kişinin kaldırılarak oturtulmaması gerektiğini söyleyen Yüzbaşıoğlu, “Hastalar oturtulmaya çalışıldığında omurilik hasarı önemli bir biçimde artıyor. Hastanın rehabilitasyon ile düzelecek hasarı bir ömür uzunluğu yatalak ya da sandalyeye bağlı kalmasına yol açılıyor.” diye konuştu.
Kedi, köpek yahut yırtıcı hayvanlar tarafınca ısırılma durumunda yapılması gerekilk öncelikli şeyin yaranın sabunlu su ile temizlenmesi olduğunu lisana getiren Yüzbaşıoğlu, temizlikten daha sonra yaranın gazlı bezle kapatılarak en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesi gerektiğini söz etti.
ÇOCUKLARDA ACİL MÜDAHALE
Yüzbaşıoğlu, çocukların anatomik ve fizyolojik açıdan yetişkinlerden farklı olduğunu belirterek, şöyleki konuştu:
“Çocuklar, büyük insanların küçültülmüşü değildir. Yapıları farklılık gösterdiği için uygulanacak müdahaleler de değişkenlik gösterir. Örneğin çocukların teneffüs yoluna gereksinimi yetişkinlerden daha fazla, ani kan kayıplarında verdiği reaksiyonlar ise daha farklıdır. ötürüsıyla birinci yardım eğitimi alınırken çocuk ve erişkin ayrımı yapılmalı ve buna yönelik eğitimlerin planlanması değerlidir .” (AA)