Yüzsenelerca tüm dünyada salgınlar oluşturarak milyonlarca insanın vefatına niye olan çiçek hastalığı bir çeşit enfeksiyon hastalığıdır. Cilt kabartılarından şiddetli ağrılara bir fazlaca belirti ile ortaya çıkabilmektedir. Çiçek hastalığı nasıl tedavi edilir? Kimlerde görülür?
İşte çiçek hastalığı hakkında merak edilenler…
ÇİÇEK HASTALIĞI NEDİR?
Çiçek hastalığı tarihte görülen en geniş yayılıma ve mevte sebep olan bulaşıcı bir hastalıktır. İki tipi bulunur;
Variola major ve variola minor olarak isimlendirilir. Variola major yaklaşık %30 öldürücüdür ve ağır seyreder. Variola minör ise daha yavaşça seyreder ve öldürücülük oranı %1 kadardır. Tarihte birinci aşı, çiçek hastalığının aşısıdır. Bu halk sıhhati açısından en büyük muvaffakiyet olarak kabul edilir. Bu aşının bulunması erken teşhis ve takipler yardımıyla olmuştur.
ÇİÇEK HASTALIĞI KİMDE GÖRÜLÜR?
Çiçek hastalığı insanlarda ve evcil hayvanlarda görülebilir. Çiçek hastalığı her yaş ve cinsiyette görülebilir. Bu hastalığın inkübasyon mühleti 7-107 gün içinde değişir ve bu süreçte hastada bir belirti gözükmemekle bir arada bulaşıcı değildir. Hastalık belirtileri ortaya çıktığından itibaren yani bedende kabarcıklar oluşmaya başladığında yahut ateş üzere belirtiler gözüktüğünden itibaren hastalık bulaşıcıdır.
Hastanın bedeninde bulunan kabarcıklardaki virüs, hastanın eşyalarıyla, sineklerle ve virüslü hava yolu ile bulaşabilir. Hastalarda 30-40 derece ateş görülür ve kırmızı izler oluşmaya başlar. Başta yüz, baş olmak üzere göğüs, sırt, kol ve bacaklarda kabarcıklar oluşur. Çiçek hastalığını su çiçeğinden ayıran en değerli fark su çiçeği lezyonunun daha yüzeysel olması ve oluşan kabarcıkların daha epey gövdede bulunmasıdır.
ÇİÇEK HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Ateş ve döküntülerin çıkmasıyla bir arada hava yolu ile bulaş olur. Ciltteki döküntüler kaybolana kadar bulaşıcılık ölçüsü giderek azalır. Hasta şahısların kıyafetlerinden ve yatak gruplarından da hastalık bulaşabilmektedir. Çiçek hastalığı olan şahısların bulunduğu binalardaki havalandırma sistemleri ile bulaş olabilir ve bu niçinle birinci olaydan 2-3 hafta daha sonra salgın ortaya çıkabilir.
Toplumlarda ortaya çıkan salgınlar ile çiçek hastası olan bir kişinin 5-12 bireye çiçek hastalığı bulaştırabildiği bulunmuştur. Aşısız toplumlarda bütün bireyler hastalığa karşı hassastır. Bu niçinle süratli bulaş olur. Bu süratte bir hasta için 10 kişi olarak hesaplanmıştır.
ÇİÇEK HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Geçmiş periyotlarda önemli can kayıplarına niye olan çiçek hastalığının tartı seyri vakit içerisinde değişmektedir. Enfeksiyon hastalıklarının bir çeşidi olan çiçek hastalığı ciltte kabarcıklar biçiminde kendini aşikâr etmektedir. Kuluçka dönemi 14- 20 gün içinde değişmektedir.
Yüksek ateş şikayetleri ile başlayan hastalıkta şiddetli baş ve eklem ağrılarını takip eden 3 günlük dönemden daha sonra, evvel baş olmak üzere tüm bedende irinli kabarcıklara ortaya çıkmaktadır. Çiçek hastalığı hem ciltte birebir vakitte sindirim sisteminde değişimlere yol açmaktadır. Herkeste görülebilecek olan bu hastalık her vakit tıpkı bulguları vermemekte lakin çoklukla şu belirtiler izlenmektedir.
· Kusma
· Yüksek ateş
· Şiddetli baş ağrısı
· Baş dönmesi
· Hazımsızlık
· İshal
· Üşüme
· Halsizlik
· İştahsızlık
· İrinli kabarcıklar
· Kaşıntı
ÇİÇEK HASTALIĞI TEDAVİSİ NASILDIR?
Çiçek hastalığı virüsü için rastgele bir tedavi bulunmamakla bir arada yakalanma mümkünlüğünü azaltmak için korunma halleri bulunur. Yapılan aşılama programları yardımıyla variola virüsü yani çiçek hastalığı büsbütün ortadan kaldırılmıştır. Yalnızca laboratuvar ortamında çalışan bireyler risk altında olabilir.
Çiçek virüsüne temasta bulunduğu düşünülen bireylerin yahut çiçek hastası olan bir kişi ile teması olan bireylerin teması takiben 4 gün ortasında aşı olması, hastalığı geçirmesini önleyebilir yahut yavaşça atlatmasını sağlayabilir. Ayrıyeten yapılan çalışmalar Cidovir’in kemoproflakside faal olarak kullanılabileceğini ortaya çıkarmıştır.
ÇİÇEK HASTALIĞI SALGININDA NE YAPILMALIDIR?
Salgın olduğunda en değerli şey daha fazla yayılmasını durdurmaktır. Bu niçinle hastalığa sahip olan bireylere çabucak teşhis konulmalıdır. Salgın durumlarında yapılası gereken hadiseleri yani hastaları bulmak ve bu hastaların temas ettiklerini belirleyerek aşılamak gerekir.
Döküntüsü olan bireylerin kimlerle temas ettiği uygun bir biçimde araştırılmalı ve aşı yapılamıyorsa 18 gün boyunca bireyin ateşi ve belirtileri takip edilmelidir. Hastalık belirtisi gösteren bireyler izole edilmeli ve bu hastalardan örnek alınmalıdır. Geniş alana yayıldıysa kalabalık yerlerden uzak durulması gerekir. Sıhhat örgütü tarafınca verilen korunma tedbirleri uygulanmalıdır.
ÇİÇEK AŞISI NEDİR, KORUYUCULUK MÜDDETİ NE KADARDIR?
İlk çiçek aşısı inek çiçeği aşısıdır ve bu aşı ile hasta olmayan bireyler aşılanarak bireylerin hasta olması engellenmiştir. ondan sonrasında bu aşı geliştirilmeye devam etmiştir. Bu aşı beraberinde tarihteki birinci aşıdır ve hatta aşı manasına gelen vaccine, ‘vacca’ sözünden gelir. Vacca, Latince’de inek manasına gelmektedir.
Bu aşı yardımıyla günümüzde çiçek hastalığı büsbütün yok olmuştur. Ayrıyeten bu aşılama yardımıyla öteki hastalıklara da devalar bulunmaya başlanmıştır. Çiçek aşısının içeriğine bakacak olursak çiçek aşısı aslında canlı bir virüs aşısıdır. Orthopox virüs ailesinden olan Variola virüsüne epeyce misal. Aşının koruyucu tesiri yüksektir ama 1999’da üretim ve depolanması Dünya Sıhhat Örgütü Variola Virüs İstişare Komitesi tarafınca kısıtlanmış bir aşıdır.
bir epeyce ülke aşı stoklarını artırma uğraşında bulunmasına karşın aşının bağışıklık yapabilme özelliği olabileceği düşünüldüğü için buna bakılması önerilir. Aşı üretim çalışmaları devam etmekle bir arada stoklardaki çiçek aşılarının denetimleri de yapılır. Stoklarda bulunan aşıların yıllardır bağışıklık yaratma özelliğini (potens) kaybetmediği belirlenmiştir. Aşının koruyuculuk mühletine bakacak olur isek yapılan kişiyi en az 10 yıl mühletince koruduğu tespit edilmiş. Aşılı bireylerde semptomlar daha yavaşça seyretmekte olup bu bireylerden daha az bulaş olduğu biliniyor.
ÇİÇEK AŞISININ YAN TESİRLERİ NELERDİR?
Aşının yan tesirleri yani komplikasyonları sıktır. Lakin, hastalık riski olan şahıslara, hastalığın komplikasyonları göz önünde bulundurulduğunda yapılması tercih edilir.
Aşının en değerli yan tesirleri aşıya bağlı oluşan egzama, generalize vaccinia infeksiyonu, prograsif vaccinia infeksiyonu ve aşı daha sonrası ensefalittir. Ayrıyeten günümüzde aşılar üstündeki çalışmalar devam ediyor. Hassas olan kümelerinde aşıları kullanabilmesi için aşı ile birlikte immünoglobilinler geliştiriliyor.
ÇİÇEK HASTALIĞI VE SUÇİÇEĞİ TIPKI HASTALIK MI?
İsim benzerliği niçiniyle sık sık karıştırılan çiçek hastalığı ve suçiçeği hastalığı farklı hastalıklardır. Çiçek hastalığının seyri daha ağır ve hayati risk içeriyorken suçiçeği daha yavaşça seyreden ve genel olarak çocukluk evresinde yaşanan bir hastalıktır.
ÇİÇEK HASTALIĞINA NE GÜZEL GELİR?
Çiçek hastalığı günümüzde eradike edildiği için bu hastalığın engellenmesi için özel bir prosedüre gerek yoktur. Lakin genel olarak viral enfeksiyonlara karşı bedenimizi korumak için beslenmeye dikkat edilmeli, bol sıvı tüketilmelidir. Bağışıklık sistemini güçlendirmenin bir başka yolu ise bulunan ortamın hijyenine dikkat etmektir. Ayrıyeten nizamlı uykuya ve istirahat etmeye ihtimam gösterilmelidir.
ÇİÇEK HASTALIĞI ÖLDÜR MÜ?
Çiçek hastalığı ortaya çıktığı birinci periyotlarda bu hastalığa kapılan her 10 şahıstan 3’ünün mevti ile sonuçlanmıştır. Günümüzde yaygınlığı kalmadığı için birebir durum kelam konusu değildir.
İşte çiçek hastalığı hakkında merak edilenler…
ÇİÇEK HASTALIĞI NEDİR?
Çiçek hastalığı tarihte görülen en geniş yayılıma ve mevte sebep olan bulaşıcı bir hastalıktır. İki tipi bulunur;
Variola major ve variola minor olarak isimlendirilir. Variola major yaklaşık %30 öldürücüdür ve ağır seyreder. Variola minör ise daha yavaşça seyreder ve öldürücülük oranı %1 kadardır. Tarihte birinci aşı, çiçek hastalığının aşısıdır. Bu halk sıhhati açısından en büyük muvaffakiyet olarak kabul edilir. Bu aşının bulunması erken teşhis ve takipler yardımıyla olmuştur.
ÇİÇEK HASTALIĞI KİMDE GÖRÜLÜR?
Çiçek hastalığı insanlarda ve evcil hayvanlarda görülebilir. Çiçek hastalığı her yaş ve cinsiyette görülebilir. Bu hastalığın inkübasyon mühleti 7-107 gün içinde değişir ve bu süreçte hastada bir belirti gözükmemekle bir arada bulaşıcı değildir. Hastalık belirtileri ortaya çıktığından itibaren yani bedende kabarcıklar oluşmaya başladığında yahut ateş üzere belirtiler gözüktüğünden itibaren hastalık bulaşıcıdır.
Hastanın bedeninde bulunan kabarcıklardaki virüs, hastanın eşyalarıyla, sineklerle ve virüslü hava yolu ile bulaşabilir. Hastalarda 30-40 derece ateş görülür ve kırmızı izler oluşmaya başlar. Başta yüz, baş olmak üzere göğüs, sırt, kol ve bacaklarda kabarcıklar oluşur. Çiçek hastalığını su çiçeğinden ayıran en değerli fark su çiçeği lezyonunun daha yüzeysel olması ve oluşan kabarcıkların daha epey gövdede bulunmasıdır.
ÇİÇEK HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Ateş ve döküntülerin çıkmasıyla bir arada hava yolu ile bulaş olur. Ciltteki döküntüler kaybolana kadar bulaşıcılık ölçüsü giderek azalır. Hasta şahısların kıyafetlerinden ve yatak gruplarından da hastalık bulaşabilmektedir. Çiçek hastalığı olan şahısların bulunduğu binalardaki havalandırma sistemleri ile bulaş olabilir ve bu niçinle birinci olaydan 2-3 hafta daha sonra salgın ortaya çıkabilir.
Toplumlarda ortaya çıkan salgınlar ile çiçek hastası olan bir kişinin 5-12 bireye çiçek hastalığı bulaştırabildiği bulunmuştur. Aşısız toplumlarda bütün bireyler hastalığa karşı hassastır. Bu niçinle süratli bulaş olur. Bu süratte bir hasta için 10 kişi olarak hesaplanmıştır.
ÇİÇEK HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Geçmiş periyotlarda önemli can kayıplarına niye olan çiçek hastalığının tartı seyri vakit içerisinde değişmektedir. Enfeksiyon hastalıklarının bir çeşidi olan çiçek hastalığı ciltte kabarcıklar biçiminde kendini aşikâr etmektedir. Kuluçka dönemi 14- 20 gün içinde değişmektedir.
Yüksek ateş şikayetleri ile başlayan hastalıkta şiddetli baş ve eklem ağrılarını takip eden 3 günlük dönemden daha sonra, evvel baş olmak üzere tüm bedende irinli kabarcıklara ortaya çıkmaktadır. Çiçek hastalığı hem ciltte birebir vakitte sindirim sisteminde değişimlere yol açmaktadır. Herkeste görülebilecek olan bu hastalık her vakit tıpkı bulguları vermemekte lakin çoklukla şu belirtiler izlenmektedir.
· Kusma
· Yüksek ateş
· Şiddetli baş ağrısı
· Baş dönmesi
· Hazımsızlık
· İshal
· Üşüme
· Halsizlik
· İştahsızlık
· İrinli kabarcıklar
· Kaşıntı
ÇİÇEK HASTALIĞI TEDAVİSİ NASILDIR?
Çiçek hastalığı virüsü için rastgele bir tedavi bulunmamakla bir arada yakalanma mümkünlüğünü azaltmak için korunma halleri bulunur. Yapılan aşılama programları yardımıyla variola virüsü yani çiçek hastalığı büsbütün ortadan kaldırılmıştır. Yalnızca laboratuvar ortamında çalışan bireyler risk altında olabilir.
Çiçek virüsüne temasta bulunduğu düşünülen bireylerin yahut çiçek hastası olan bir kişi ile teması olan bireylerin teması takiben 4 gün ortasında aşı olması, hastalığı geçirmesini önleyebilir yahut yavaşça atlatmasını sağlayabilir. Ayrıyeten yapılan çalışmalar Cidovir’in kemoproflakside faal olarak kullanılabileceğini ortaya çıkarmıştır.
ÇİÇEK HASTALIĞI SALGININDA NE YAPILMALIDIR?
Salgın olduğunda en değerli şey daha fazla yayılmasını durdurmaktır. Bu niçinle hastalığa sahip olan bireylere çabucak teşhis konulmalıdır. Salgın durumlarında yapılası gereken hadiseleri yani hastaları bulmak ve bu hastaların temas ettiklerini belirleyerek aşılamak gerekir.
Döküntüsü olan bireylerin kimlerle temas ettiği uygun bir biçimde araştırılmalı ve aşı yapılamıyorsa 18 gün boyunca bireyin ateşi ve belirtileri takip edilmelidir. Hastalık belirtisi gösteren bireyler izole edilmeli ve bu hastalardan örnek alınmalıdır. Geniş alana yayıldıysa kalabalık yerlerden uzak durulması gerekir. Sıhhat örgütü tarafınca verilen korunma tedbirleri uygulanmalıdır.
ÇİÇEK AŞISI NEDİR, KORUYUCULUK MÜDDETİ NE KADARDIR?
İlk çiçek aşısı inek çiçeği aşısıdır ve bu aşı ile hasta olmayan bireyler aşılanarak bireylerin hasta olması engellenmiştir. ondan sonrasında bu aşı geliştirilmeye devam etmiştir. Bu aşı beraberinde tarihteki birinci aşıdır ve hatta aşı manasına gelen vaccine, ‘vacca’ sözünden gelir. Vacca, Latince’de inek manasına gelmektedir.
Bu aşı yardımıyla günümüzde çiçek hastalığı büsbütün yok olmuştur. Ayrıyeten bu aşılama yardımıyla öteki hastalıklara da devalar bulunmaya başlanmıştır. Çiçek aşısının içeriğine bakacak olursak çiçek aşısı aslında canlı bir virüs aşısıdır. Orthopox virüs ailesinden olan Variola virüsüne epeyce misal. Aşının koruyucu tesiri yüksektir ama 1999’da üretim ve depolanması Dünya Sıhhat Örgütü Variola Virüs İstişare Komitesi tarafınca kısıtlanmış bir aşıdır.
bir epeyce ülke aşı stoklarını artırma uğraşında bulunmasına karşın aşının bağışıklık yapabilme özelliği olabileceği düşünüldüğü için buna bakılması önerilir. Aşı üretim çalışmaları devam etmekle bir arada stoklardaki çiçek aşılarının denetimleri de yapılır. Stoklarda bulunan aşıların yıllardır bağışıklık yaratma özelliğini (potens) kaybetmediği belirlenmiştir. Aşının koruyuculuk mühletine bakacak olur isek yapılan kişiyi en az 10 yıl mühletince koruduğu tespit edilmiş. Aşılı bireylerde semptomlar daha yavaşça seyretmekte olup bu bireylerden daha az bulaş olduğu biliniyor.
ÇİÇEK AŞISININ YAN TESİRLERİ NELERDİR?
Aşının yan tesirleri yani komplikasyonları sıktır. Lakin, hastalık riski olan şahıslara, hastalığın komplikasyonları göz önünde bulundurulduğunda yapılması tercih edilir.
Aşının en değerli yan tesirleri aşıya bağlı oluşan egzama, generalize vaccinia infeksiyonu, prograsif vaccinia infeksiyonu ve aşı daha sonrası ensefalittir. Ayrıyeten günümüzde aşılar üstündeki çalışmalar devam ediyor. Hassas olan kümelerinde aşıları kullanabilmesi için aşı ile birlikte immünoglobilinler geliştiriliyor.
ÇİÇEK HASTALIĞI VE SUÇİÇEĞİ TIPKI HASTALIK MI?
İsim benzerliği niçiniyle sık sık karıştırılan çiçek hastalığı ve suçiçeği hastalığı farklı hastalıklardır. Çiçek hastalığının seyri daha ağır ve hayati risk içeriyorken suçiçeği daha yavaşça seyreden ve genel olarak çocukluk evresinde yaşanan bir hastalıktır.
ÇİÇEK HASTALIĞINA NE GÜZEL GELİR?
Çiçek hastalığı günümüzde eradike edildiği için bu hastalığın engellenmesi için özel bir prosedüre gerek yoktur. Lakin genel olarak viral enfeksiyonlara karşı bedenimizi korumak için beslenmeye dikkat edilmeli, bol sıvı tüketilmelidir. Bağışıklık sistemini güçlendirmenin bir başka yolu ise bulunan ortamın hijyenine dikkat etmektir. Ayrıyeten nizamlı uykuya ve istirahat etmeye ihtimam gösterilmelidir.
ÇİÇEK HASTALIĞI ÖLDÜR MÜ?
Çiçek hastalığı ortaya çıktığı birinci periyotlarda bu hastalığa kapılan her 10 şahıstan 3’ünün mevti ile sonuçlanmıştır. Günümüzde yaygınlığı kalmadığı için birebir durum kelam konusu değildir.