Psikolojik rahatsızlıklar çoklukla kişinin uygunlaşması için harekete geçmesini son derece zorlaştırır. Bununla yaşamak zorunda kalmamış biri için bu çabayı anlamak hayli zordur, bu yüzden beşerler, gerçek niyetlerle bile birden fazla vakit yanlış şeyler söylüyorlar. Bu durumda, bu cins zorluklarla gayret eden yakınlarınızı desteklemek için sözlerinizi akla yatkın seçmeniz değerlidir. Bu içeriğimizde depresyon üzere şiddetli bir rahatsızlığı olan birine asla söylememeniz gereken sekiz cümleyi derledik, gelin daima bir arada göz atalım…
1. “Artık bu sorununu aşmalısın.”
Hiç kimse bir arkadaşının diyabet yahut kalp hastalığını “aşmasını” beklemez, fakat depresyonla çaba eden biri hislerini tabir ettiğinde ekseriyetle reaksiyon bu olur. Klinik depresyon bir seçim değildir, kimse depresyona girmeyi seçmez. Depresyon ahlaki bir başarısızlık, iradenin zayıflığı yahut hayal gücünün bir oyuncağı da değildir. Depresyon tıbbi bir bozukluktur; genetik, travma, gerilim ve öbür faktörlerin birtakım kombinasyonlarıyla temaslıdır ve bunlar tarafınca tetiklenen beyin kimyasının biyolojik olarak bozulmasıdır. Diğer bir deyişle, depresyon önemli bir sıhhat meselesidir ve birine o denli bir şey yokmuş üzere davranmasını söylemek, onların durumlarını iyileştirmeyecektir. Bunun yerine onlara “Senin için ne yapabilirim?”, “Bu sıkıntı vaktinizde size nasıl takviye olabilirim?” sorularıyla yaklaşabilirsiniz.
2. “Yapman gereken tek şey bunu unutmak.”
Birini ‘sağlıklı’ olmaya zorlayamazsınız. Depresyonla ilgili en büyük sorunİ depresyona sahip olan birçok kişi yapması gereken yanlışsız şeyi aslına bakarsan biliyor, fakat bunu yapmak için bir yol bulamıyor. Onlara o anda nasıl hissetmeleri yahut davranmaları gerektiğini söylemek de kimseye yardımcı olmuyor. Bunun yerine “beraber antrenman yapalım’, ‘Bunun için konuşacak birini bulmana yardım etmeme müsaade ver.’ üzere tekliflerde bulunabilirsiniz. Tahlile ulaşmak için gerçekçi bir yol geliştirmelerine yardımcı olun.
3. “Bence şunu yapmalısın…”
‘Bunu yapmamalısın…’‘Artık bunu yapmaya başlamalısın…’
Bunun üzere tabirler, bir kişinin ruh sıhhatinin sorumluluğunu sırf günlük seçimlerine ve hareketlerine yükler. Depresyon epey güç bir hastalıktır zira bu mevzuda rastgele bir şey yapmayı zorlaştırır. Depresyonla çaba eden birine “Ne yapacağınızı bilmiyorsan, bilen biriyle konuşalım.” diyebilirsiniz.
Bu hususta onlara yardım etmeyi teklif edin. Onlara kızmayın. Çaresizliğin depresyonun bir kesimi olduğunu anlayın. Daha da kıymetlisi, onlara yardım ederken sabırlı olun.
4. “Delirmişsin sen.”
Amerikan Psikiyatri Birliği, aşağılayıcı lisandan kaçınmanın ehemmiyetini vurgulamaktadır. “Psikopat” ve “deli” üzere sözleri kullanmak sağlıklı bir irtibatta hakikat değildir. Bunun yerine “Yaşadığın zorlukların gerçek olduğunun farkındayım. Onları anlamak için elimden geleni yapacağım.” diyebilir ve empati yapmayı deneyebilirsiniz.
5. “Durumu seninkinden daha makûs olan beşerler tanıyorum.”
Karşılaştırmalar bu duruma yardımcı olmaz zira depresyonu olan herkesin kendine has bir kadro aksilikleri vardır. Aslında, bu cümleyi söylemek, bir kişinin yaşadıklarını en aza indirgeyerek tecrübesini geçersiz kılabilir. Birine ‘birfazlaca insanın durumu senden daha kötü’ demek, yalnızca sana yaşadıklarını anlatamayacaklarını bilmelerini sağlar. Kimi durumlarda, depresyonla yaşayan birinin, hissettikleri için hatalı olması yahut utanması gerektiğini hissetmesine bile niye olabilir. Sonuç olarak, depresyonla yaşayan insanların hislerini kimseye ispat etmeleri gerekmez.
6. “Benim modumu da düşürüyorsun.”
Depresyonu olan birini sizi üzdüğü için suçlamak, onların daha fazla utanmış ve aşağılanmış hissetmelerine niye olarak durumlarını daha da kötüleştirebilir. Bunun yerine, dayanağınızı gösterin ve olmak istedikleri duruma geri dönmelerine yardımcı olun. Bunun yerine “Senin için buradayım.”, ‘Seni sahiden önemsiyorum ve sana nasıl yardımcı olabileceğimi öğrenmek istiyorum.’ diyebilirsiniz.
7. “İlaca gereksinimin yok, antidepresan almadan da bunun üstesinden gelebilirsin.”
Depresyonla gayret eden biroldukca insanın psikoterapi ve idman üzere tedavilere cevap verdiği hakikat olsa da, birtakım bireylerin ilaca gereksinimi vardır ve buna yalnızca bir tabip karar verebilir. Bu yüzden onların ilaca muhtaçlığı olmadıklarını belirtmeniz hiç bir şeyi değiştirmez, yalnızca onları ilaç aldıkları için yargılamış olursunuz.
8. “Her şey düzgün olacak.”
Tabii ki olumlu ve yürek verici olmak kıymetlidir, lakin kendilerini daha uygun hissetmeleri için harekete geçmek ve dengeli bir biçimde ilerlemek gerekir. Depresyon, bir kişinin günlük aktivitelere katılmasını engelleyebilir. Lakin sinemaya gitmeyi, hatta kısa bir yürüyüş yapmayı teklif ederek dayanağınızı gösterebilirsiniz. Son olarak, kimi vakit söylenecek en uygun şey hiç bir şey söylememektir. Yalnızca onu dinleyin, karşılık verdiğinizde, sakin ve anlayışlı kalın.
1. “Artık bu sorununu aşmalısın.”
Hiç kimse bir arkadaşının diyabet yahut kalp hastalığını “aşmasını” beklemez, fakat depresyonla çaba eden biri hislerini tabir ettiğinde ekseriyetle reaksiyon bu olur. Klinik depresyon bir seçim değildir, kimse depresyona girmeyi seçmez. Depresyon ahlaki bir başarısızlık, iradenin zayıflığı yahut hayal gücünün bir oyuncağı da değildir. Depresyon tıbbi bir bozukluktur; genetik, travma, gerilim ve öbür faktörlerin birtakım kombinasyonlarıyla temaslıdır ve bunlar tarafınca tetiklenen beyin kimyasının biyolojik olarak bozulmasıdır. Diğer bir deyişle, depresyon önemli bir sıhhat meselesidir ve birine o denli bir şey yokmuş üzere davranmasını söylemek, onların durumlarını iyileştirmeyecektir. Bunun yerine onlara “Senin için ne yapabilirim?”, “Bu sıkıntı vaktinizde size nasıl takviye olabilirim?” sorularıyla yaklaşabilirsiniz.
2. “Yapman gereken tek şey bunu unutmak.”
Birini ‘sağlıklı’ olmaya zorlayamazsınız. Depresyonla ilgili en büyük sorunİ depresyona sahip olan birçok kişi yapması gereken yanlışsız şeyi aslına bakarsan biliyor, fakat bunu yapmak için bir yol bulamıyor. Onlara o anda nasıl hissetmeleri yahut davranmaları gerektiğini söylemek de kimseye yardımcı olmuyor. Bunun yerine “beraber antrenman yapalım’, ‘Bunun için konuşacak birini bulmana yardım etmeme müsaade ver.’ üzere tekliflerde bulunabilirsiniz. Tahlile ulaşmak için gerçekçi bir yol geliştirmelerine yardımcı olun.
3. “Bence şunu yapmalısın…”
‘Bunu yapmamalısın…’‘Artık bunu yapmaya başlamalısın…’
Bunun üzere tabirler, bir kişinin ruh sıhhatinin sorumluluğunu sırf günlük seçimlerine ve hareketlerine yükler. Depresyon epey güç bir hastalıktır zira bu mevzuda rastgele bir şey yapmayı zorlaştırır. Depresyonla çaba eden birine “Ne yapacağınızı bilmiyorsan, bilen biriyle konuşalım.” diyebilirsiniz.
Bu hususta onlara yardım etmeyi teklif edin. Onlara kızmayın. Çaresizliğin depresyonun bir kesimi olduğunu anlayın. Daha da kıymetlisi, onlara yardım ederken sabırlı olun.
4. “Delirmişsin sen.”
Amerikan Psikiyatri Birliği, aşağılayıcı lisandan kaçınmanın ehemmiyetini vurgulamaktadır. “Psikopat” ve “deli” üzere sözleri kullanmak sağlıklı bir irtibatta hakikat değildir. Bunun yerine “Yaşadığın zorlukların gerçek olduğunun farkındayım. Onları anlamak için elimden geleni yapacağım.” diyebilir ve empati yapmayı deneyebilirsiniz.
5. “Durumu seninkinden daha makûs olan beşerler tanıyorum.”
Karşılaştırmalar bu duruma yardımcı olmaz zira depresyonu olan herkesin kendine has bir kadro aksilikleri vardır. Aslında, bu cümleyi söylemek, bir kişinin yaşadıklarını en aza indirgeyerek tecrübesini geçersiz kılabilir. Birine ‘birfazlaca insanın durumu senden daha kötü’ demek, yalnızca sana yaşadıklarını anlatamayacaklarını bilmelerini sağlar. Kimi durumlarda, depresyonla yaşayan birinin, hissettikleri için hatalı olması yahut utanması gerektiğini hissetmesine bile niye olabilir. Sonuç olarak, depresyonla yaşayan insanların hislerini kimseye ispat etmeleri gerekmez.
6. “Benim modumu da düşürüyorsun.”
Depresyonu olan birini sizi üzdüğü için suçlamak, onların daha fazla utanmış ve aşağılanmış hissetmelerine niye olarak durumlarını daha da kötüleştirebilir. Bunun yerine, dayanağınızı gösterin ve olmak istedikleri duruma geri dönmelerine yardımcı olun. Bunun yerine “Senin için buradayım.”, ‘Seni sahiden önemsiyorum ve sana nasıl yardımcı olabileceğimi öğrenmek istiyorum.’ diyebilirsiniz.
7. “İlaca gereksinimin yok, antidepresan almadan da bunun üstesinden gelebilirsin.”
Depresyonla gayret eden biroldukca insanın psikoterapi ve idman üzere tedavilere cevap verdiği hakikat olsa da, birtakım bireylerin ilaca gereksinimi vardır ve buna yalnızca bir tabip karar verebilir. Bu yüzden onların ilaca muhtaçlığı olmadıklarını belirtmeniz hiç bir şeyi değiştirmez, yalnızca onları ilaç aldıkları için yargılamış olursunuz.
8. “Her şey düzgün olacak.”
Tabii ki olumlu ve yürek verici olmak kıymetlidir, lakin kendilerini daha uygun hissetmeleri için harekete geçmek ve dengeli bir biçimde ilerlemek gerekir. Depresyon, bir kişinin günlük aktivitelere katılmasını engelleyebilir. Lakin sinemaya gitmeyi, hatta kısa bir yürüyüş yapmayı teklif ederek dayanağınızı gösterebilirsiniz. Son olarak, kimi vakit söylenecek en uygun şey hiç bir şey söylememektir. Yalnızca onu dinleyin, karşılık verdiğinizde, sakin ve anlayışlı kalın.