Diyabette kan şekeri denetimini sağlamak için sağlıklı beslenme alışkanlığının kazanılması kıymetlidir. İç Hastalıkları Uzmanı ve Fitoterapist Prof. Dr. M. Hakan Terekeci, “Diyabeti olmayan bireyler üzere diyabetlilerin de kâfi ve istikrarlı beslenmeyi öğrenmesi gerekir” dedi ve hastalara şu besinleri tavsiye etti…
Prof. Dr. M. Hakan Terekeci
Fermente gıdalar
Yoğurt, kefir ve lahana turşusu üzere çeşitli fermente besinler, bedeni enfeksiyondan muhafazaya yardımcı olan “iyi” mikroorganizmalara sahiptir. Bağırsaklarınızdaki mikrobiyal çeşitliliği artırmak için her gün bir dizi probiyotik açısından varlıklı besin tüketmeyi hedefleyin. Bir dizi sağlıklı bağırsak mikroorganizmasına sahip olmak, ülkü besin sindirimini dayanaklar, bağışıklık sistemini güçlendirir ve şeker istikrarına katkıda bulunur.
Kuruyemiş ve tohumlar
Badem, fındık, Antep fıstığı ve ayçiçeği çekirdeği üzere kuruyemişler ve tohumlar, çeşitli vitaminlerin harika kaynaklarıdır. Kuruyemişler ve tohumlar ayrıyeten sağlıklı ve istikrarlı yağlar, sağlıklı protein ve ayrıyeten kan şekeri seviyelerini yönetmeye yardımcı olan lifleri içerir.
Çaylar
Tarçın ve zencefilin kan şekeri düzeylerini düşürdüğü kabul edildiğinden, çayları olağanüstü bir seçimdir. Ayrıyeten tarçın toz olarak tatlı ve meyvelerin üzerine dökülerek tüketildiğinde ani şeker yükselmelerini önler.
Baklagiller
Fasulye ve bezelye ve mercimek üzere başka baklagiller, şeker hastalığı ile gayret edenler için birfazlaca besinsel yarara sahiptir. Kan şekeri düzeyinde bir artış olmadan daima bir güç kaynağı sunan yüksek ölçüde lif içerirler. Fasulye ayrıyeten, insan bedeni için son derece değerli bir mineral olan çinko için de olağanüstü bir kaynaktır. Çinko, bağışıklık sistemini güçlendirir ve diyabetlilerde glisemik denetimi düzgünleştirir.
Sağlıklı karbonhidratlar
Gıdalarla alınan tüm karbonhidratlar (sıradan şekerler, kompleks karbonhidratlar) bedende yıkılarak glukoza dönüşür. Kompleks karbonhidratların yıkımı daha uzun müddette gerçekleşir. Yavaş sindirildiği için emilim daha yavaş ve istikrarlıdır. Bu niçinle sıradan karbonhidratların niye olduğu ani kan şekeri yükselmesi ve çok insülin salınımı görülmez. Gerekli lifi sağlayıp uzun mühlet tokluk hissi verirler. Beyaz ekmek, makarna, pirinç, mısır, mısır gevreği, şekerli besinler yerine meyve, zerzevat, tam tahıl, kuru baklagiller (fasulye, nohut, bezelye ve mercimek) ve düşük yağ içeren süt eserleri üzere sağlıklı karbonhidratlar tercih edilmelidir.
D Vitamini
Son çalışmalara göre, D vitamini eksikliği, glikoz metabolizmasını tesirler ve obeziteden fazla diyabete sebep olur. Güneşin yanı sıra yumurta, yağlı balıklar ve kırmızı etten de alınabilir.
Yağ asitleri
Enfeksiyonlarla uğraş ve kuvvetli bağışıklık sistemi için diyetteki yağ asidi tipi epey değerlidir. Kâfi Omega-3 yağ asitleri alımı, diyabetik hastaları viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruyabilir. Zeytinyağının süreç görmemiş soğuk sıkım olanı diyabet, kalp-damar hastalıkları, kanser, hipertansiyon üzere durumlara karşı esirgeyicidir. Kanda akışkanlığı artırarak Aspirin gibisi tesirle pıhtı ve trombüs oluşumunu engelleyerek kalp krizini önler. İçeriğindeki unsurlardan kimileri E vitamininden daha fazla antioksidan tesire sahiptir.
C vitamini
Diyabetli hastalarda diyabetik olmayanlara nazaran C vitamini eksikliğinin daha yaygın olduğuna dair kimi deliller vardır. Bu niçinle yeşil biber, dolmalık biber, kivi, turunçgiller üzere yüksek C vitamini içeren besinlerle beslenmek epeyce değerlidir. Besinlerle günlük gereksinim karşılanabilir. Fakat hastalık devirlerinde kesinlikle destek C vitaminleri 2000 mg civarında alınmalıdır.
Selenyum
Selenyum hormon metabolizmasında, oksidatif gerilimde ve inflamasyona (vücuttaki iltihaplanma) karşı müdafaada fonksiyonel bir rol oynar. Yüksek seviyede serum selenyumun diyabet görülme sıklığı ve kronik komplikasyonlarını azalttığını bilinmektedir. Diyabetik hastalar düşük anti-oksidatif düzeye hassas olduklarından, yeni koronavirüs ile enfekte diyabetik hastaların önlenmesi yahut tedavisi için selenyum desteği yararlı bir seçim olabilir.
Çinko
Bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlarla çabada değerli rol oynar. Çinko bununla birlikte insülin salınımını da düzenleyerek diyabetik hastalarda şeker istikrarına katkıda bulunur. Antep fıstığı, badem, yer fıstığı, kabak çekirdeği üzere kuruyemişlerde bol bol bulunur. Hastalık devirleri ve kış aylarında günlük 15 mg destek olarak alınması uygundur.
Su
Diyabeti olanlar için gereğince su içmek bilhassa fazlaca değerlidir. Gereğince su içilmediğinde kan sirkülasyonundaki glikoz daha konsantre hale gelir. Gün ortasında küçük bir susuzluk bile kan şekerini etkileyebilir. En az kilo başına 30 ml olacak biçimde yetişkinlerde yaklaşık olarak 2-3 litre günlük su tüketimi ülküdür. Eksiksiz olan, sabah kalktıktan daha sonra 2-3 bardak ılık suyla güne başlamaktır. Bunun haricinde öğün ortalarında yaklaşık iki bardak su içilmeli ve gün boyunca en az 8 bardağa tamamlanmalıdır.
2 KIYMETLİ TAVSİYE
Hareket edin
Egzersiz, tip 2 diyabette kan şekeri denetimini düzgünleştirir, kardiyovasküler risk faktörlerini azaltır, kilo kaybına katkıda bulunur ve sıhhati düzgünleştirir. Haftada 150 dakikadan az olmayacak biçimde spor yapmak diyabet ve insülin direnci açısından hayli kıymetlidir. Bu süreyi 3 güne bölerek 50 dakikalık dönemlerle uygulamak uygun olacaktır. Birtakım bilimsel çalışmalarda 3 günden az yapılan sporla hiç yapılmaması içinde fark bulunmamıştır. Yapılacak spor mühleti günlük 30 dakikadan az 60 dakikadan fazla olmamalıdır. beraberinde son çalışmalar tempolu yürüyüş sırasında atılan günlük 4500 ile 7500 içindeki adım sayısının ülkü olduğunu göstermektedir.
Stresinizi yönetin
Diyabetli birfazlaca beşerde gerilim, kan şekeri seviyelerinin yükselmesine niye olabilir. Şeker hastası olmak bu hastalar için başlı başına bir gerilim deposudur. Diyabetli bireylerde anksiyete ve depresyon oranları diyabeti olmayan şahıslara göre daha yüksektir. Gerilimi nasıl yöneteceğinizi öğrenmek ve bu hünerleri bundan öncelik olarak ele almak, gerilimle daha tesirli bir biçimde başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Gevşeme tekniklerini öğrenmek, gerilime reaksiyon vermenin farklı yollarını keşfetmek, gerilime niye olan durumları belirleyip, bunlardan kaçınmayı seçmek ve hayatta zevk düzeyini artıran değişiklikler yapmak üzere gerilimi azaltmak için yapabileceğiniz pratik şeyler vardır.
Prof. Dr. M. Hakan Terekeci
Fermente gıdalar
Yoğurt, kefir ve lahana turşusu üzere çeşitli fermente besinler, bedeni enfeksiyondan muhafazaya yardımcı olan “iyi” mikroorganizmalara sahiptir. Bağırsaklarınızdaki mikrobiyal çeşitliliği artırmak için her gün bir dizi probiyotik açısından varlıklı besin tüketmeyi hedefleyin. Bir dizi sağlıklı bağırsak mikroorganizmasına sahip olmak, ülkü besin sindirimini dayanaklar, bağışıklık sistemini güçlendirir ve şeker istikrarına katkıda bulunur.
Kuruyemiş ve tohumlar
Badem, fındık, Antep fıstığı ve ayçiçeği çekirdeği üzere kuruyemişler ve tohumlar, çeşitli vitaminlerin harika kaynaklarıdır. Kuruyemişler ve tohumlar ayrıyeten sağlıklı ve istikrarlı yağlar, sağlıklı protein ve ayrıyeten kan şekeri seviyelerini yönetmeye yardımcı olan lifleri içerir.
Çaylar
Tarçın ve zencefilin kan şekeri düzeylerini düşürdüğü kabul edildiğinden, çayları olağanüstü bir seçimdir. Ayrıyeten tarçın toz olarak tatlı ve meyvelerin üzerine dökülerek tüketildiğinde ani şeker yükselmelerini önler.
Baklagiller
Fasulye ve bezelye ve mercimek üzere başka baklagiller, şeker hastalığı ile gayret edenler için birfazlaca besinsel yarara sahiptir. Kan şekeri düzeyinde bir artış olmadan daima bir güç kaynağı sunan yüksek ölçüde lif içerirler. Fasulye ayrıyeten, insan bedeni için son derece değerli bir mineral olan çinko için de olağanüstü bir kaynaktır. Çinko, bağışıklık sistemini güçlendirir ve diyabetlilerde glisemik denetimi düzgünleştirir.
Sağlıklı karbonhidratlar
Gıdalarla alınan tüm karbonhidratlar (sıradan şekerler, kompleks karbonhidratlar) bedende yıkılarak glukoza dönüşür. Kompleks karbonhidratların yıkımı daha uzun müddette gerçekleşir. Yavaş sindirildiği için emilim daha yavaş ve istikrarlıdır. Bu niçinle sıradan karbonhidratların niye olduğu ani kan şekeri yükselmesi ve çok insülin salınımı görülmez. Gerekli lifi sağlayıp uzun mühlet tokluk hissi verirler. Beyaz ekmek, makarna, pirinç, mısır, mısır gevreği, şekerli besinler yerine meyve, zerzevat, tam tahıl, kuru baklagiller (fasulye, nohut, bezelye ve mercimek) ve düşük yağ içeren süt eserleri üzere sağlıklı karbonhidratlar tercih edilmelidir.
D Vitamini
Son çalışmalara göre, D vitamini eksikliği, glikoz metabolizmasını tesirler ve obeziteden fazla diyabete sebep olur. Güneşin yanı sıra yumurta, yağlı balıklar ve kırmızı etten de alınabilir.
Yağ asitleri
Enfeksiyonlarla uğraş ve kuvvetli bağışıklık sistemi için diyetteki yağ asidi tipi epey değerlidir. Kâfi Omega-3 yağ asitleri alımı, diyabetik hastaları viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruyabilir. Zeytinyağının süreç görmemiş soğuk sıkım olanı diyabet, kalp-damar hastalıkları, kanser, hipertansiyon üzere durumlara karşı esirgeyicidir. Kanda akışkanlığı artırarak Aspirin gibisi tesirle pıhtı ve trombüs oluşumunu engelleyerek kalp krizini önler. İçeriğindeki unsurlardan kimileri E vitamininden daha fazla antioksidan tesire sahiptir.
C vitamini
Diyabetli hastalarda diyabetik olmayanlara nazaran C vitamini eksikliğinin daha yaygın olduğuna dair kimi deliller vardır. Bu niçinle yeşil biber, dolmalık biber, kivi, turunçgiller üzere yüksek C vitamini içeren besinlerle beslenmek epeyce değerlidir. Besinlerle günlük gereksinim karşılanabilir. Fakat hastalık devirlerinde kesinlikle destek C vitaminleri 2000 mg civarında alınmalıdır.
Selenyum
Selenyum hormon metabolizmasında, oksidatif gerilimde ve inflamasyona (vücuttaki iltihaplanma) karşı müdafaada fonksiyonel bir rol oynar. Yüksek seviyede serum selenyumun diyabet görülme sıklığı ve kronik komplikasyonlarını azalttığını bilinmektedir. Diyabetik hastalar düşük anti-oksidatif düzeye hassas olduklarından, yeni koronavirüs ile enfekte diyabetik hastaların önlenmesi yahut tedavisi için selenyum desteği yararlı bir seçim olabilir.
Çinko
Bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlarla çabada değerli rol oynar. Çinko bununla birlikte insülin salınımını da düzenleyerek diyabetik hastalarda şeker istikrarına katkıda bulunur. Antep fıstığı, badem, yer fıstığı, kabak çekirdeği üzere kuruyemişlerde bol bol bulunur. Hastalık devirleri ve kış aylarında günlük 15 mg destek olarak alınması uygundur.
Su
Diyabeti olanlar için gereğince su içmek bilhassa fazlaca değerlidir. Gereğince su içilmediğinde kan sirkülasyonundaki glikoz daha konsantre hale gelir. Gün ortasında küçük bir susuzluk bile kan şekerini etkileyebilir. En az kilo başına 30 ml olacak biçimde yetişkinlerde yaklaşık olarak 2-3 litre günlük su tüketimi ülküdür. Eksiksiz olan, sabah kalktıktan daha sonra 2-3 bardak ılık suyla güne başlamaktır. Bunun haricinde öğün ortalarında yaklaşık iki bardak su içilmeli ve gün boyunca en az 8 bardağa tamamlanmalıdır.
2 KIYMETLİ TAVSİYE
Hareket edin
Egzersiz, tip 2 diyabette kan şekeri denetimini düzgünleştirir, kardiyovasküler risk faktörlerini azaltır, kilo kaybına katkıda bulunur ve sıhhati düzgünleştirir. Haftada 150 dakikadan az olmayacak biçimde spor yapmak diyabet ve insülin direnci açısından hayli kıymetlidir. Bu süreyi 3 güne bölerek 50 dakikalık dönemlerle uygulamak uygun olacaktır. Birtakım bilimsel çalışmalarda 3 günden az yapılan sporla hiç yapılmaması içinde fark bulunmamıştır. Yapılacak spor mühleti günlük 30 dakikadan az 60 dakikadan fazla olmamalıdır. beraberinde son çalışmalar tempolu yürüyüş sırasında atılan günlük 4500 ile 7500 içindeki adım sayısının ülkü olduğunu göstermektedir.
Stresinizi yönetin
Diyabetli birfazlaca beşerde gerilim, kan şekeri seviyelerinin yükselmesine niye olabilir. Şeker hastası olmak bu hastalar için başlı başına bir gerilim deposudur. Diyabetli bireylerde anksiyete ve depresyon oranları diyabeti olmayan şahıslara göre daha yüksektir. Gerilimi nasıl yöneteceğinizi öğrenmek ve bu hünerleri bundan öncelik olarak ele almak, gerilimle daha tesirli bir biçimde başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Gevşeme tekniklerini öğrenmek, gerilime reaksiyon vermenin farklı yollarını keşfetmek, gerilime niye olan durumları belirleyip, bunlardan kaçınmayı seçmek ve hayatta zevk düzeyini artıran değişiklikler yapmak üzere gerilimi azaltmak için yapabileceğiniz pratik şeyler vardır.