Ankara’da 41 haftalık gebe Ö.G.’nin ‘doğum koçu’ ile meskende doğum yapmaya çalışılırken bebeğin hayatını kaybetmesi daha sonrası “doğum koçu” tartışmaları sürüyor.
Anadolu Ebeler Derneği Lideri Uzman Ebe Nesibe Üzel, “Bu davaya müdahil olacağız ve süreci takip edeceğiz. Kendi alanıyla ilgili vazife yapmayan şahısların niye olduğu olumsuz sıhhat sonuçları ile derneğimiz, kabahat duyurusunda bulunmuştur” dedi. Üzel, ebelik sisteminin zayıfladığı ülkelerde bundan doğan boşluktan yararlanmak isteyen kimi kesitler için doğum koçluğu üzere “sosyal medya” trendlerinin, suistimallere yol açtığını ve anne bebek hayatının güvenliğini tehdit eder hale geldiğini vurguladı.
Doğumun, doğal şartlar altında lakin tıbbi takipleri de içerecek biçimde yürütülmesi gereken bir müddetç olduğunu belirten Tabiatında Doğum Derneği Lideri, Bayan Doğum ve Perinatoloji Uzmanı Prof. Dr. Aydan Biri, 33 yıllık bir bayan doğum doktoru olarak “doğum koçu” kavramını asla kabul edemeyeceğini, bu işi lakin sıhhat eğitimi almış ebelerin itimatla yapabileceğini söylemiş oldu.
“BİZ 10 YILDIR BU TEHLİKEYİ ÖNGÖRÜYOR VE UYARIYORDUK”
Sıhhat Bakanlığı’na geçtiğimiz Temmuz ayında mevzuyla ilgili bir ihtar yazısı yazdıklarını da söyleyen Üzel, Bakanlığın 25 Aralık’ta bu yazıya cevaben vilayet müdürlüklerine yazı göndererek, bu kurumlarla ilgili yasal sürecin başlatılacağını belirttiğini söz etti.
Üzel, “Biz, Anadolu Ebeler Derneği olarak, 10 yıldır bu biçimde bir tehlikeyi aslına bakarsan öngördük ve bu tıp mesleklerin türemesi ve bayanlara toplumsal medya üzerinden direkt, hiç kontrolsüz ve denetimsiz bir biçimde erişebildikleri, bu durumun epeyce fecî seviyelere ulaştığı konusunda ikazlar yaptık. Tanımlanmış olan bir grup dayanak ve yardım hizmetleri ve bunların fiyat mukabilinde anneye cazip tekliflerle sunulmuş olması katiyetle güvenlik tehdidi oluşturmaktadır.
Zira burada, teşhis ve tedaviyi geciktiriyorsunuz; hem de da anne adayını gerçek ebelik yaklaşımından da yoksun bırakıyorsunuz. Sonuçta da önemli sıhhat meseleleri ile sonuçlanan hadiselerle karşılaşıyorsunuz” dedi.
“SUÇ DUYURUSUNDA BULUNDUK, DAVAYA MÜDAHİL OLACAĞIZ”
Uzman Ebe Üzel, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Kadınların müdahalesiz, son derece trend olan uygulamalarla doğum yaklaşımlarını, sıhhat işçisi olmayan birinden talep etmeleri epey sakıncalı ve tehlikeli. Biz dernek olarak bununla birlikte toplumun daha sağlıklı gebelik doğum hizmetlerine erişmesi için uğraş ediyoruz. O yüzden de bu davaya müdahil olacağız ve süreci takip edeceğiz.
Kendi alanıyla ilgili nazaranv yapmayan bireylerin niye olduğu olumsuz sıhhat sonuçları ile derneğimiz, cürüm duyurusunda bulunmuştur. Doğuma hazırlık, danışmanlık merkezleri açılması ile ilgili 2018 yılında bir genelge yayınlandı. Burada mesela (bu kurumların) ebenin sorumluluğunda ve bayan doğum doktorunun varlığında açılması gerekliliği var; asla vazife alanı dışına giren bir meslek tarifi yok.
Sıhhat Bakanlığı’na da dernek avukatımız kanalıyla geçtiğimiz Temmuz ayında bir ihtar başvurusu yapmıştık bununla ilgili. 25 Aralık’ta bu yazımıza bir karşılık geldi Sıhhat Bakanlığı’ndan ve tüm vilayetlere, ‘denetimsiz ve denetimsiz yapılan eğitimlerin aslında Sıhhat Bakanlığı’nın müsaadesi olmadan yapıldığına ve takibe alınması gerektiğine, cürmü tespit edilenlere de suç duyurusunda bulunulacağına dair’ yazı gönderildiği açıklandı.”
“58 BİN EBENİN YALNIZCA 8-9 BİNİ GEBELİK VE DOĞUM SÜRECİNDE AKTİF”
Bu külfetlerin, sıhhat hizmetlerinde ebelik sisteminin zayıfladığı ülkelerde daha epey görüldüğünü vurgulayan Üzel, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Gebelik sürecinde bir risk belirdiğinde, o riskin belirtilerini en erken tanımlayıp bir doktor ile ilişkilendirilecek olan yegane kişi ebedir.
ötürüsıyla ebe haricinde birisinin danışmanlık yapmaya kalkması, malpraktis davalarını da içeren sonuçlara sebep olabilir. Türkiye’de her yıl yaklaşık 1 milyon 250 bin doğum gerçekleşiyor ve 58 bin ebemiz var. Bunu orantıladığınız vakit sayılar şahane görünüyor.
Fakat ebelerin hemşirelik alanına kaydırılması, bu gereksinimleri ve bu tehlikeleri doğurdu. Bu ebelerin kaçı sahiden gebelik, doğum ve lohusalık süreçlerinde etkin olarak misyon alıyor derseniz, yaklaşık 25 bini yani yarıya yakını hemşirelik hizmetlerinde nazaranvlendirildi, 10-15 bin kadar ebemiz de aile sıhhati merkezlerinde, birinci basamakta.
Yani doğum ve doğum daha sonrası lohusalık süreçlerindeki etkin ebe sayısı 8-9 bini geçmez. Biz, çok yüksek olan anne mevt oranlarına epeyce büyük gayretlerle düşürmüş bir sıhhat camiasıyız bu ülkede. Şu anda epey idealize olan ve daha düzgüne giden anne çocuk sıhhati hizmetlerini bu üzere kontrolsüz oluşumlarla riske atamayız”
“KENDİNİ EBE ZANNEDECEK KADAR SUİSTİMAL EDİYORLAR”
Prof. Dr. Aydan Biri ise sıhhat işçisi olmayan birinin doğumda koçluk ismi altında yetkilendirilmesi, o kişinin kendini “ebeö zannedecek kadar bu yetkiyi suistimal etmesinin asla desteklenemeyeceğini belirterek “Çünkü doğum, ebe ve tabip için bile yeri geldiğinde son derece riskli ve dertli bir müddetç olabiliyor.
Kaldı ki hiç bir sıhhat bilgisi olmayan bir bireyin, aldığı kısa bir eğitimden daha sonra doğumu yaptıracak kadar cüretkar olması kabul edilemez. Bence buna müsaade veren sistemlerin gözden geçirilmesi lazım dedi.
Bayanların meskende doğum tercihiyle ilgili dünyada yapılan araştırmalarda en büyük tasanın hastanede doğum sancısı, ağrı kesici, anestezi yahut sezaryen üzere daha fazla müdahaleye maruz kalacağı; kimi vakit doğar doğmaz bebeğine mama verilmesinden telaş etmesinden kaynaklandığını belirten Prof. Dr. Biri, şu ayrıntıları verdi: “Ama konutta planlı doğumu yaygın olarak uygulayan ülkelerde bile oranlar yüzde 1’in birini üzerinde değil. Örneğin en yüksek oranda (ve profesyonelce) uygulayan ülke Hollanda’da bile, son 70 yıldır yüzde 75’lerden yüzde 13’lere düşmüş meskende doğum oranları. Her yıl da yüzde 1-2 kadar azalarak devam ediyor”
“EVDE DOĞUMU DESTEKLEYEN SİSTEMLERDE ETRAF HASTANELERLE İŞBİRLİĞİ VAR”
Konutta doğumu destekleyen ülkelerde, organize bir sistemin kurulduğuna da işaret eden Prof. Dr. Biri, “Öncelikle konutta doğumda özel olarak deneyimli bir ebelik ve hastane sisteminiz olacak.
esasen annenin de takipte olması gerekli. Ayrıyeten, bebeğini baş gelişi olduğu, iri olmadığı, annenin ileri yaş olmadığı ve bebeğin hayli kilolu ya da epeyce düşük kilolu olmadığı üzere özel kondisyonlar tanımlıyorlar. Hollanda’da mesela mümkün risklere karşı kapıda bekleyen bir ambulans oluyor. Ayrıyeten konuta yakın hastaneler de bu manada işbirliğine dahil edilmiş oluyor.
Tüm bunlara karşın konutta doğumların yüzde 8 ila 33’ü pekoldukca tıbbi sebeplerle hastane sevki ile sonuçlanıyor. Ayrıyeten annenin birinci doğumu ise bebekte sıhhat riski 3,5 kat daha fazla ve üstelik tecrübeli grupla. Hele bir de meskende doğumda takım deneyimsizse, bu risk daha da fazla artıyor. bu biçimde bir tertip, ülkemiz için aslına bakarsanız kelam konusu değil. Sıhhat Bakanlığı’nın bu biçimde bir uygulaması olduğunu ben bilmiyorum” diye konuştu.
“EVDE DOĞUM İÇİN HİÇBİR KRİTERE UYMAYAN BİR OLGU”
Pandemiyle birlikte dünyada konutta doğum talebinde artış olsa da, bunun gerçekleşmesi için konutta doğum konusunda deneyimli ve eğitimli sıhhat takımlarının, acil bir durum olduğunda hamilenin en kısa müddette gerekirse ambulansla hastaneye gdolayılmesini sağlayacak bir sistemin gerektiğini belirten Prof. Dr. Biri, “Evde doğumu destekleyen ülkelerde bile sınırlamalar var.
Anne 35 yaş altında olacak, bebekte düşük ya da yüksek kilo olmayacak, bebek baş gelişi ile doğum kanalında olacak, mümkünse annenin ikinci doğumu olacak. Bu son olayda gerek anne yaşı, gerek gebeliğin haftası, en kıymetlisi de bebeğin durumu itibariyle bu koşulların hiç birisini aslına bakarsanız görmüyoruz. Muhtemelen burada bir takipsizlik de var, anne takipte olmayan bir gebelik yaşıyordu. Bir de bunların üzerine, sıhhat çalışanı olmayan birisinin, ileri haftadaki ‘makat doğuma’ müdahale etmeye kalkmasının kabul edilebilir bir tarafı yok” dedi.
“DOĞUMDA KOÇLUK HİZMETİ DİYE BİR ŞEY YOK, EBELER VAR”
Son olarak, bir meslek grubuymuşçasına, fiyat karşılığında doğum koçu sıfatıyla annelerin yanında doğuma gidebilen bu bireylerin resmi olarak hiç bir kaydının olmadığına da işaret eden Prof. Dr. Biri, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Ayrıca bu bireyler bu işi fiyatına karşılık yapıyorlar. Bunlar kim, bir hastaneye gidiyor ya da bir meskene geliyor? Sen sıhhat çalışanı değilsin, nereye bağlısın, meslek mensubu musun? Toplumsal Güvenlik Kurumu’na mı bağlısın? Çok belgisiz şeyler.
‘Koçluk hizmeti’ diye bir şey yok doğumda. Ben bunu bir tabip olarak asla kabul edemem. Bunun için tanımlanmış bir meslek kümesi var ve o da ebelik. Bayan doğum tabibi ile iç içe çalışan, anneyi inançta tutan, bilgilendiren ve destekleyen bu meslek kümesini biz doğumdan uzaklaştırdık, doğum hizmetlerinde daha fazla müdahaleci ve sabırsız bir devri yaşıyoruz.
Ülkemizdeki en kıymetli sorun, ebelik hizmetlerinin gereğince düzgün planlanmamış olması. Doğumun da mesken huzurunda, en az müdahale, azamî itimat ve konfor ile sağlanabileceği hastane ortamlarında yapılması gerektiği anlayışını savunuyorum. Zira burada her şeyi aksiliklere göre planlarsınız, doğumu azamî biçimde desteklerseniz ancak bu illa müdahale edeceğiniz manasına da gelmez” (DHA)
Anadolu Ebeler Derneği Lideri Uzman Ebe Nesibe Üzel, “Bu davaya müdahil olacağız ve süreci takip edeceğiz. Kendi alanıyla ilgili vazife yapmayan şahısların niye olduğu olumsuz sıhhat sonuçları ile derneğimiz, kabahat duyurusunda bulunmuştur” dedi. Üzel, ebelik sisteminin zayıfladığı ülkelerde bundan doğan boşluktan yararlanmak isteyen kimi kesitler için doğum koçluğu üzere “sosyal medya” trendlerinin, suistimallere yol açtığını ve anne bebek hayatının güvenliğini tehdit eder hale geldiğini vurguladı.
Doğumun, doğal şartlar altında lakin tıbbi takipleri de içerecek biçimde yürütülmesi gereken bir müddetç olduğunu belirten Tabiatında Doğum Derneği Lideri, Bayan Doğum ve Perinatoloji Uzmanı Prof. Dr. Aydan Biri, 33 yıllık bir bayan doğum doktoru olarak “doğum koçu” kavramını asla kabul edemeyeceğini, bu işi lakin sıhhat eğitimi almış ebelerin itimatla yapabileceğini söylemiş oldu.
“BİZ 10 YILDIR BU TEHLİKEYİ ÖNGÖRÜYOR VE UYARIYORDUK”
Sıhhat Bakanlığı’na geçtiğimiz Temmuz ayında mevzuyla ilgili bir ihtar yazısı yazdıklarını da söyleyen Üzel, Bakanlığın 25 Aralık’ta bu yazıya cevaben vilayet müdürlüklerine yazı göndererek, bu kurumlarla ilgili yasal sürecin başlatılacağını belirttiğini söz etti.
Üzel, “Biz, Anadolu Ebeler Derneği olarak, 10 yıldır bu biçimde bir tehlikeyi aslına bakarsan öngördük ve bu tıp mesleklerin türemesi ve bayanlara toplumsal medya üzerinden direkt, hiç kontrolsüz ve denetimsiz bir biçimde erişebildikleri, bu durumun epeyce fecî seviyelere ulaştığı konusunda ikazlar yaptık. Tanımlanmış olan bir grup dayanak ve yardım hizmetleri ve bunların fiyat mukabilinde anneye cazip tekliflerle sunulmuş olması katiyetle güvenlik tehdidi oluşturmaktadır.
Zira burada, teşhis ve tedaviyi geciktiriyorsunuz; hem de da anne adayını gerçek ebelik yaklaşımından da yoksun bırakıyorsunuz. Sonuçta da önemli sıhhat meseleleri ile sonuçlanan hadiselerle karşılaşıyorsunuz” dedi.
“SUÇ DUYURUSUNDA BULUNDUK, DAVAYA MÜDAHİL OLACAĞIZ”
Uzman Ebe Üzel, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Kadınların müdahalesiz, son derece trend olan uygulamalarla doğum yaklaşımlarını, sıhhat işçisi olmayan birinden talep etmeleri epey sakıncalı ve tehlikeli. Biz dernek olarak bununla birlikte toplumun daha sağlıklı gebelik doğum hizmetlerine erişmesi için uğraş ediyoruz. O yüzden de bu davaya müdahil olacağız ve süreci takip edeceğiz.
Kendi alanıyla ilgili nazaranv yapmayan bireylerin niye olduğu olumsuz sıhhat sonuçları ile derneğimiz, cürüm duyurusunda bulunmuştur. Doğuma hazırlık, danışmanlık merkezleri açılması ile ilgili 2018 yılında bir genelge yayınlandı. Burada mesela (bu kurumların) ebenin sorumluluğunda ve bayan doğum doktorunun varlığında açılması gerekliliği var; asla vazife alanı dışına giren bir meslek tarifi yok.
Sıhhat Bakanlığı’na da dernek avukatımız kanalıyla geçtiğimiz Temmuz ayında bir ihtar başvurusu yapmıştık bununla ilgili. 25 Aralık’ta bu yazımıza bir karşılık geldi Sıhhat Bakanlığı’ndan ve tüm vilayetlere, ‘denetimsiz ve denetimsiz yapılan eğitimlerin aslında Sıhhat Bakanlığı’nın müsaadesi olmadan yapıldığına ve takibe alınması gerektiğine, cürmü tespit edilenlere de suç duyurusunda bulunulacağına dair’ yazı gönderildiği açıklandı.”
“58 BİN EBENİN YALNIZCA 8-9 BİNİ GEBELİK VE DOĞUM SÜRECİNDE AKTİF”
Bu külfetlerin, sıhhat hizmetlerinde ebelik sisteminin zayıfladığı ülkelerde daha epey görüldüğünü vurgulayan Üzel, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Gebelik sürecinde bir risk belirdiğinde, o riskin belirtilerini en erken tanımlayıp bir doktor ile ilişkilendirilecek olan yegane kişi ebedir.
ötürüsıyla ebe haricinde birisinin danışmanlık yapmaya kalkması, malpraktis davalarını da içeren sonuçlara sebep olabilir. Türkiye’de her yıl yaklaşık 1 milyon 250 bin doğum gerçekleşiyor ve 58 bin ebemiz var. Bunu orantıladığınız vakit sayılar şahane görünüyor.
Fakat ebelerin hemşirelik alanına kaydırılması, bu gereksinimleri ve bu tehlikeleri doğurdu. Bu ebelerin kaçı sahiden gebelik, doğum ve lohusalık süreçlerinde etkin olarak misyon alıyor derseniz, yaklaşık 25 bini yani yarıya yakını hemşirelik hizmetlerinde nazaranvlendirildi, 10-15 bin kadar ebemiz de aile sıhhati merkezlerinde, birinci basamakta.
Yani doğum ve doğum daha sonrası lohusalık süreçlerindeki etkin ebe sayısı 8-9 bini geçmez. Biz, çok yüksek olan anne mevt oranlarına epeyce büyük gayretlerle düşürmüş bir sıhhat camiasıyız bu ülkede. Şu anda epey idealize olan ve daha düzgüne giden anne çocuk sıhhati hizmetlerini bu üzere kontrolsüz oluşumlarla riske atamayız”
“KENDİNİ EBE ZANNEDECEK KADAR SUİSTİMAL EDİYORLAR”
Prof. Dr. Aydan Biri ise sıhhat işçisi olmayan birinin doğumda koçluk ismi altında yetkilendirilmesi, o kişinin kendini “ebeö zannedecek kadar bu yetkiyi suistimal etmesinin asla desteklenemeyeceğini belirterek “Çünkü doğum, ebe ve tabip için bile yeri geldiğinde son derece riskli ve dertli bir müddetç olabiliyor.
Kaldı ki hiç bir sıhhat bilgisi olmayan bir bireyin, aldığı kısa bir eğitimden daha sonra doğumu yaptıracak kadar cüretkar olması kabul edilemez. Bence buna müsaade veren sistemlerin gözden geçirilmesi lazım dedi.
Bayanların meskende doğum tercihiyle ilgili dünyada yapılan araştırmalarda en büyük tasanın hastanede doğum sancısı, ağrı kesici, anestezi yahut sezaryen üzere daha fazla müdahaleye maruz kalacağı; kimi vakit doğar doğmaz bebeğine mama verilmesinden telaş etmesinden kaynaklandığını belirten Prof. Dr. Biri, şu ayrıntıları verdi: “Ama konutta planlı doğumu yaygın olarak uygulayan ülkelerde bile oranlar yüzde 1’in birini üzerinde değil. Örneğin en yüksek oranda (ve profesyonelce) uygulayan ülke Hollanda’da bile, son 70 yıldır yüzde 75’lerden yüzde 13’lere düşmüş meskende doğum oranları. Her yıl da yüzde 1-2 kadar azalarak devam ediyor”
“EVDE DOĞUMU DESTEKLEYEN SİSTEMLERDE ETRAF HASTANELERLE İŞBİRLİĞİ VAR”
Konutta doğumu destekleyen ülkelerde, organize bir sistemin kurulduğuna da işaret eden Prof. Dr. Biri, “Öncelikle konutta doğumda özel olarak deneyimli bir ebelik ve hastane sisteminiz olacak.
esasen annenin de takipte olması gerekli. Ayrıyeten, bebeğini baş gelişi olduğu, iri olmadığı, annenin ileri yaş olmadığı ve bebeğin hayli kilolu ya da epeyce düşük kilolu olmadığı üzere özel kondisyonlar tanımlıyorlar. Hollanda’da mesela mümkün risklere karşı kapıda bekleyen bir ambulans oluyor. Ayrıyeten konuta yakın hastaneler de bu manada işbirliğine dahil edilmiş oluyor.
Tüm bunlara karşın konutta doğumların yüzde 8 ila 33’ü pekoldukca tıbbi sebeplerle hastane sevki ile sonuçlanıyor. Ayrıyeten annenin birinci doğumu ise bebekte sıhhat riski 3,5 kat daha fazla ve üstelik tecrübeli grupla. Hele bir de meskende doğumda takım deneyimsizse, bu risk daha da fazla artıyor. bu biçimde bir tertip, ülkemiz için aslına bakarsanız kelam konusu değil. Sıhhat Bakanlığı’nın bu biçimde bir uygulaması olduğunu ben bilmiyorum” diye konuştu.
“EVDE DOĞUM İÇİN HİÇBİR KRİTERE UYMAYAN BİR OLGU”
Pandemiyle birlikte dünyada konutta doğum talebinde artış olsa da, bunun gerçekleşmesi için konutta doğum konusunda deneyimli ve eğitimli sıhhat takımlarının, acil bir durum olduğunda hamilenin en kısa müddette gerekirse ambulansla hastaneye gdolayılmesini sağlayacak bir sistemin gerektiğini belirten Prof. Dr. Biri, “Evde doğumu destekleyen ülkelerde bile sınırlamalar var.
Anne 35 yaş altında olacak, bebekte düşük ya da yüksek kilo olmayacak, bebek baş gelişi ile doğum kanalında olacak, mümkünse annenin ikinci doğumu olacak. Bu son olayda gerek anne yaşı, gerek gebeliğin haftası, en kıymetlisi de bebeğin durumu itibariyle bu koşulların hiç birisini aslına bakarsanız görmüyoruz. Muhtemelen burada bir takipsizlik de var, anne takipte olmayan bir gebelik yaşıyordu. Bir de bunların üzerine, sıhhat çalışanı olmayan birisinin, ileri haftadaki ‘makat doğuma’ müdahale etmeye kalkmasının kabul edilebilir bir tarafı yok” dedi.
“DOĞUMDA KOÇLUK HİZMETİ DİYE BİR ŞEY YOK, EBELER VAR”
Son olarak, bir meslek grubuymuşçasına, fiyat karşılığında doğum koçu sıfatıyla annelerin yanında doğuma gidebilen bu bireylerin resmi olarak hiç bir kaydının olmadığına da işaret eden Prof. Dr. Biri, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Ayrıca bu bireyler bu işi fiyatına karşılık yapıyorlar. Bunlar kim, bir hastaneye gidiyor ya da bir meskene geliyor? Sen sıhhat çalışanı değilsin, nereye bağlısın, meslek mensubu musun? Toplumsal Güvenlik Kurumu’na mı bağlısın? Çok belgisiz şeyler.
‘Koçluk hizmeti’ diye bir şey yok doğumda. Ben bunu bir tabip olarak asla kabul edemem. Bunun için tanımlanmış bir meslek kümesi var ve o da ebelik. Bayan doğum tabibi ile iç içe çalışan, anneyi inançta tutan, bilgilendiren ve destekleyen bu meslek kümesini biz doğumdan uzaklaştırdık, doğum hizmetlerinde daha fazla müdahaleci ve sabırsız bir devri yaşıyoruz.
Ülkemizdeki en kıymetli sorun, ebelik hizmetlerinin gereğince düzgün planlanmamış olması. Doğumun da mesken huzurunda, en az müdahale, azamî itimat ve konfor ile sağlanabileceği hastane ortamlarında yapılması gerektiği anlayışını savunuyorum. Zira burada her şeyi aksiliklere göre planlarsınız, doğumu azamî biçimde desteklerseniz ancak bu illa müdahale edeceğiniz manasına da gelmez” (DHA)