Son günlerde influenza A virüsünün H3N2 tipinin yaygın görüldüğünü belirten Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya, ‘‘Bu hastalık domuz gribine benzetilse de birkaç yılda bir salgın yapan farklı bir grip tipi. Hem yetişkinler, tıpkı vakitte çocuklarda daha şiddetli seyrediyor’’ dedi…
bir müddetdir öksürük, ateş, kas ağrıları üzere şikayetler fazlaca yaygın. ötürüsıyla bu belirtiler Covid-19 mu yoksa mu yoksa grip mi (influenza) telaşına yol açıyor. Lakin son vakit içinderda influenza A’nın, koronavirüs alt varyantlarıyla benzeri belirtilere yol açan H3N2 tipinin yaygın görüldüğünü belirten Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya. bu bahisteki sorularımı şu biçimde yanıtladı…
Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya
DOMUZ GRİBİNE BENZETİLİYOR
■ Son günlerde hangi üst teneffüs yolu enfeksiyonu yaygın?
Son günlerde saptadığımız influenza virüsünün H3N2 tipi. Domuz gribine benzetilse de bu virüs birkaç yılda bir salgın yapan farklı bir infuenza tipi. Hem yetişkinler, tıpkı vakitte çocuklarda daha şiddetli seyrediyor. Mevsimsel influenzaya göre daha şiddetli salgınlar yapıyor ki şu anda üst teneffüs yolu şikayetiyle başvuranların hastaların çoğunluğunda bu virüsü saptıyoruz.
TEDBİRLER KALKTI, HASTALIKLAR ARTTI
■ Bu beklenen bir durum muydu?
Evet, zira influenza virüsü de koronavirüs ile birebir biçimde bulaşıyor. Son 3 yılda Covid-19 niçiniyle biroldukça tedbir alınmıştı ki bunların başında maske geliyor. Bu sıkı tedbirler yardımıyla koronavirüs ile birlikte influenza ve başka teneffüs yoluyla bulaşan mikropların da yayılmasını önlemiştik ancak artık maskeler çıktı, tedbirler kalktı. tıpkı vakitte birkaç yıldır toplumda bu virüslerin niye olduğu salgınlar yaşanmadığı için bunlara karşı hassas beşerler arttı. Her sene hastalıkla karşılaştıkça bağışıklığımız artıyordu. Birkaç yıldır bu virüslerle hiç karşılaşmadığımız için şu anda birfazlaca insan viral teneffüs yolu hastalıklarına yakalanma riskiyle karşı karşıya. ötürüsıyla bu sene daha fazla kişi üst teneffüs yolu enfeksiyonlarına niye olan virüslerden etkileniyor.
ZATÜRREYE KADAR GİDEN TABLOLAR VAR
■ Pekala virüs güçlenmiş mi?
Evet, bu virüsün genetik yapısında da her yıl farklılıklar oluyor. Influenza virüsüyle (grip virüsü) aslına bakarsanız daima genetik değişime uğradığı için her yıl karşılaşıyoruz. Lakin birkaç yıldır Covid-19 tedbirleri yardımıyla toplumda rahat dolaşamadığı için 3-4 sene öncesine nazaran daha fazla genetik olarak değişmiş bir virüsle karşı karşıyayız diyebiliriz. Hem toplumun bu virüsle karşılaşmadığı için bağışıklığının düşmesi tıpkı vakitte virüsün yapısındaki genetik değişim niçiniyle virüsten etkilenme riski ile karşı karşıya geldik. ötürüsıyla bugün için bu biçimde şiddetli semptomlarla yaygın hastalık tablosu yaşanıyor. Yüksek ateş, kemik ağrısı, eklem ağrısı, kas ağrısı çok yorgunluk, halsizlik hatta bağışıklık sistemi baskılanan bireylerde zatürreye kadar gidebilen ağır formlarda seyreden klinik tablolar başladı.
■ Şikayetler daha mı şiddetli?
Daha evvelki senelera bakılırsa hem yetişkinlerde hem çocuklarda şikayetlerin daha şiddetli geçtiğini görüyoruz. Üstelik değişik bir biçimde çocuklarda da pek ağır. Örneğin şu anda üst teneffüs yolu şikayetiyle gelen her üç çocuktan biri influenza A çıkıyor. Şikayetler de daha uzun sürüyor.
■ H3N2 tehlikeli mi?
normal olarak tehlikelidir. Zira yetişkinlerde teneffüs işlevlerinin ileri derecede bozulmasına niye olabildiği için hastada oksijenin azalmasına niye olabilir. Bu da dikkat bozukluğu, zihinsel işlevlerinde bozukluğa kadar gidebilecek bir tabloya niye olabilir. Çocuklarda ise en büyük sorun su kaybı. Yüksek ateş sıvı kaybına niye olacağından bu da öbür hücrelerin de işlevlerinin bozulmasına yol açar. Bu niçinle hem yetişkin hem çocuk hastaların kesinlikle sıvı tüketmesi gerekir. Şayet sıvı tüketmede sorun yaşanıyorsa da serum takılarak bedenin sıvı istikrarını sağlamak gerekir. Bu niçinle ateşin ve su kaybının epeyce yakından takip edilmesi değerli.
KAPALI ALANDA MASKE TAKILMALI
■ Kronik hastalar nelere dikkat etmeli?
Aslında son üç yılda edindiğimiz kapalı ve kalabalık ortamlarda maske takmak üzere hoş bir alışkanlığımız var. Bunu yine kazanmak yararlı olacak. Bilhassa KOAH, kalp hastalıkları üzere kronik hastalıkları olanların bir daha hem bu periyot birebir vakitte kışın kalabalık alanlarda maske takmasını öneriyoruz.
Ayrıca bilhassa altta yatan farklı bir hastalığı olanlara ve ileri yaş grubundakilere kesinlikle grip aşılarını yaptırmalarını öneriyoruz. Alışılmış yani bir daha bağışıklık sistemini güçlendirecek, nizamlı ve kaliteli uyku, sağlıklı beslenme, açık havada yürüyüşler de yarar sağlayacaktır. tıpkı vakitte kronik hastalığı olanların mümkün olduğunca kapalı alanlarda uzun mühlet kalmamaları da kıymetli. Viral hastalıklar için her vakit en kıymetli korunma yolu aşıdır. Bu niçinle influenzada da en kıymetli korunma yolunun aşı olduğu unutulmamalı. Aşıyı bilhassa ileri yaş ve altta yatan hastalığı olan kümeye öneriyoruz. Bunun haricinde da kalabalıkta, toplu taşıma araçlarında bir daha maske takılmasını öneriyoruz.
■ Hasta olan şahıslar bir daha de grip aşısı yaptırmalı mı?
Eğer test yapıldıysa ve grip hastalığı olarak tanısı konulduysa bu durumda aşı olmaya gerek yok. Zira bu dönem için bir defa geçiriliyor tıpkı dönemde birden çok geçirilmiyor.
■ H3N2 nasıl anlaşılır?
Belirtileri ani başlayan ateş, kas ağrısı, halsizlik, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı ve öksürüktür.
ATEŞ 3 GÜNDen çok SÜRERSE DİKKAT!
■ Ne vakit doktora başvurulmalı?
Şu anda kullandığımız hem süratli testlerde birebir vakitte moleküler PCR testlerinde teneffüs yolu etkenlerine birebir anda bakabiliyoruz. Test yapıldıktan daha sonra hem influenza için tıpkı vakitte Covid için kişi hastalığı fazlaca ağır geçiriyorsa hastaneye yatması gerekebiliyor. Lakin fazlaca ağır geçirmiyorsa da tedbirler her ikisi için de birebir. Öncelikle dinlenmek gerekiyor. Okul çocuklarının okula gönderilmemesi, çalışan yetişkinlerin de konutta dinlenmesi kıymetli. Ayrıyeten sıvı tüketimine de dikkat edilmeli. Şayet ateş üç günden uzun sürüyorsa da kesinlikle tabibe başvurulmalı ve akciğer enfeksiyonu açısından değerlendirilmeli.
bir müddetdir öksürük, ateş, kas ağrıları üzere şikayetler fazlaca yaygın. ötürüsıyla bu belirtiler Covid-19 mu yoksa mu yoksa grip mi (influenza) telaşına yol açıyor. Lakin son vakit içinderda influenza A’nın, koronavirüs alt varyantlarıyla benzeri belirtilere yol açan H3N2 tipinin yaygın görüldüğünü belirten Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya. bu bahisteki sorularımı şu biçimde yanıtladı…
Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya
DOMUZ GRİBİNE BENZETİLİYOR
■ Son günlerde hangi üst teneffüs yolu enfeksiyonu yaygın?
Son günlerde saptadığımız influenza virüsünün H3N2 tipi. Domuz gribine benzetilse de bu virüs birkaç yılda bir salgın yapan farklı bir infuenza tipi. Hem yetişkinler, tıpkı vakitte çocuklarda daha şiddetli seyrediyor. Mevsimsel influenzaya göre daha şiddetli salgınlar yapıyor ki şu anda üst teneffüs yolu şikayetiyle başvuranların hastaların çoğunluğunda bu virüsü saptıyoruz.
TEDBİRLER KALKTI, HASTALIKLAR ARTTI
■ Bu beklenen bir durum muydu?
Evet, zira influenza virüsü de koronavirüs ile birebir biçimde bulaşıyor. Son 3 yılda Covid-19 niçiniyle biroldukça tedbir alınmıştı ki bunların başında maske geliyor. Bu sıkı tedbirler yardımıyla koronavirüs ile birlikte influenza ve başka teneffüs yoluyla bulaşan mikropların da yayılmasını önlemiştik ancak artık maskeler çıktı, tedbirler kalktı. tıpkı vakitte birkaç yıldır toplumda bu virüslerin niye olduğu salgınlar yaşanmadığı için bunlara karşı hassas beşerler arttı. Her sene hastalıkla karşılaştıkça bağışıklığımız artıyordu. Birkaç yıldır bu virüslerle hiç karşılaşmadığımız için şu anda birfazlaca insan viral teneffüs yolu hastalıklarına yakalanma riskiyle karşı karşıya. ötürüsıyla bu sene daha fazla kişi üst teneffüs yolu enfeksiyonlarına niye olan virüslerden etkileniyor.
ZATÜRREYE KADAR GİDEN TABLOLAR VAR
■ Pekala virüs güçlenmiş mi?
Evet, bu virüsün genetik yapısında da her yıl farklılıklar oluyor. Influenza virüsüyle (grip virüsü) aslına bakarsanız daima genetik değişime uğradığı için her yıl karşılaşıyoruz. Lakin birkaç yıldır Covid-19 tedbirleri yardımıyla toplumda rahat dolaşamadığı için 3-4 sene öncesine nazaran daha fazla genetik olarak değişmiş bir virüsle karşı karşıyayız diyebiliriz. Hem toplumun bu virüsle karşılaşmadığı için bağışıklığının düşmesi tıpkı vakitte virüsün yapısındaki genetik değişim niçiniyle virüsten etkilenme riski ile karşı karşıya geldik. ötürüsıyla bugün için bu biçimde şiddetli semptomlarla yaygın hastalık tablosu yaşanıyor. Yüksek ateş, kemik ağrısı, eklem ağrısı, kas ağrısı çok yorgunluk, halsizlik hatta bağışıklık sistemi baskılanan bireylerde zatürreye kadar gidebilen ağır formlarda seyreden klinik tablolar başladı.
■ Şikayetler daha mı şiddetli?
Daha evvelki senelera bakılırsa hem yetişkinlerde hem çocuklarda şikayetlerin daha şiddetli geçtiğini görüyoruz. Üstelik değişik bir biçimde çocuklarda da pek ağır. Örneğin şu anda üst teneffüs yolu şikayetiyle gelen her üç çocuktan biri influenza A çıkıyor. Şikayetler de daha uzun sürüyor.
■ H3N2 tehlikeli mi?
normal olarak tehlikelidir. Zira yetişkinlerde teneffüs işlevlerinin ileri derecede bozulmasına niye olabildiği için hastada oksijenin azalmasına niye olabilir. Bu da dikkat bozukluğu, zihinsel işlevlerinde bozukluğa kadar gidebilecek bir tabloya niye olabilir. Çocuklarda ise en büyük sorun su kaybı. Yüksek ateş sıvı kaybına niye olacağından bu da öbür hücrelerin de işlevlerinin bozulmasına yol açar. Bu niçinle hem yetişkin hem çocuk hastaların kesinlikle sıvı tüketmesi gerekir. Şayet sıvı tüketmede sorun yaşanıyorsa da serum takılarak bedenin sıvı istikrarını sağlamak gerekir. Bu niçinle ateşin ve su kaybının epeyce yakından takip edilmesi değerli.
KAPALI ALANDA MASKE TAKILMALI
■ Kronik hastalar nelere dikkat etmeli?
Aslında son üç yılda edindiğimiz kapalı ve kalabalık ortamlarda maske takmak üzere hoş bir alışkanlığımız var. Bunu yine kazanmak yararlı olacak. Bilhassa KOAH, kalp hastalıkları üzere kronik hastalıkları olanların bir daha hem bu periyot birebir vakitte kışın kalabalık alanlarda maske takmasını öneriyoruz.
Ayrıca bilhassa altta yatan farklı bir hastalığı olanlara ve ileri yaş grubundakilere kesinlikle grip aşılarını yaptırmalarını öneriyoruz. Alışılmış yani bir daha bağışıklık sistemini güçlendirecek, nizamlı ve kaliteli uyku, sağlıklı beslenme, açık havada yürüyüşler de yarar sağlayacaktır. tıpkı vakitte kronik hastalığı olanların mümkün olduğunca kapalı alanlarda uzun mühlet kalmamaları da kıymetli. Viral hastalıklar için her vakit en kıymetli korunma yolu aşıdır. Bu niçinle influenzada da en kıymetli korunma yolunun aşı olduğu unutulmamalı. Aşıyı bilhassa ileri yaş ve altta yatan hastalığı olan kümeye öneriyoruz. Bunun haricinde da kalabalıkta, toplu taşıma araçlarında bir daha maske takılmasını öneriyoruz.
■ Hasta olan şahıslar bir daha de grip aşısı yaptırmalı mı?
Eğer test yapıldıysa ve grip hastalığı olarak tanısı konulduysa bu durumda aşı olmaya gerek yok. Zira bu dönem için bir defa geçiriliyor tıpkı dönemde birden çok geçirilmiyor.
■ H3N2 nasıl anlaşılır?
Belirtileri ani başlayan ateş, kas ağrısı, halsizlik, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı ve öksürüktür.
ATEŞ 3 GÜNDen çok SÜRERSE DİKKAT!
■ Ne vakit doktora başvurulmalı?
Şu anda kullandığımız hem süratli testlerde birebir vakitte moleküler PCR testlerinde teneffüs yolu etkenlerine birebir anda bakabiliyoruz. Test yapıldıktan daha sonra hem influenza için tıpkı vakitte Covid için kişi hastalığı fazlaca ağır geçiriyorsa hastaneye yatması gerekebiliyor. Lakin fazlaca ağır geçirmiyorsa da tedbirler her ikisi için de birebir. Öncelikle dinlenmek gerekiyor. Okul çocuklarının okula gönderilmemesi, çalışan yetişkinlerin de konutta dinlenmesi kıymetli. Ayrıyeten sıvı tüketimine de dikkat edilmeli. Şayet ateş üç günden uzun sürüyorsa da kesinlikle tabibe başvurulmalı ve akciğer enfeksiyonu açısından değerlendirilmeli.