Mahtum Ne Demek Tdk ?

Baris

Yeni Üye
Mahtum Nedir? TDK'ye Göre Anlamı ve Kullanım Alanları

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde "mahtum" kelimesinin anlamı, genellikle “hapishaneye, zindana düşen, mahkum olmuş kimse” şeklinde tanımlanır. Mahtum kelimesi, Osmanlı Türkçesinden günümüze kadar gelen, ancak modern Türkçede daha az kullanılan bir kelimedir. "Mahtum" kelimesi, köken olarak Arapçaya dayanır ve "mahkum" kelimesiyle aynı kökene sahiptir. Bu yazıda, mahtum kelimesinin TDK'deki anlamını, kökenini, kullanımını ve benzer terimler ile olan ilişkisini detaylı şekilde ele alacağız.

Mahtum Kelimesinin Kökeni

Mahtum kelimesi, Arapçadaki "maḥkūm" (محكوم) kelimesinden türetilmiştir ve bu kelime "hükme bağlanmış" ya da "cezaya çarptırılmış" anlamına gelir. Türkçeye Arapçadan geçmiş olan bu kelime, Osmanlı döneminde daha yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlı'da mahkumiyet, zindana düşen, cezaya çarptırılan kişi için kullanılan bir terim olarak kendine yer bulmuştur. Ancak modern Türkçede, "mahtum" yerine daha çok "mahkum" kelimesi kullanılmaktadır.

Mahtum ve Mahkum Arasındaki Farklar

Birçok kişi "mahtum" ve "mahkum" kelimelerinin aynı anlama geldiğini düşünebilir. Ancak aralarındaki ince bir fark vardır. "Mahkum", genellikle ceza mahkemeleri tarafından bir suçtan dolayı cezalandırılan kişiyi tanımlar. "Mahtum" ise daha eski ve Osmanlı dönemi Türkçesinde daha fazla kullanılmış bir terimdir. Günümüzde daha az tercih edilse de özellikle edebi eserlerde ve tarihi yazılarda yer yer karşılaşılan bir kelimedir.

Mahtum’un Edebiyat ve Kültür Alanındaki Kullanımı

Türk edebiyatında, özellikle Osmanlı dönemi şiirlerinde ve eserlerinde "mahtum" kelimesi, mahkumiyetin, suçluluğun veya zindanı ifade etmek için kullanılmıştır. Zindana düşen bir kişinin ruh halini ya da hapis hayatını anlatan edebi eserlerde bu kelime sıklıkla yer bulmuştur.

Örneğin, divan edebiyatında "mahtum" kelimesi, bireysel bir hüzün, ıstırap veya toplumsal dışlanmışlık simgesi olarak kullanılmıştır. Bunun yanı sıra, halk edebiyatında da bu kelime, bir tür metafor olarak, haksız yere suçlanan ve ceza çeken insanların dramatik hikayelerini anlatmak için kullanılmıştır.

Mahtum Kelimesinin Kullanım Alanları

Günümüzde "mahtum" kelimesi, genellikle eski metinlerde, edebiyat eserlerinde ya da Osmanlı dönemi üzerine yazılmış çalışmalarla sınırlı kalmaktadır. Modern Türkçede, "mahkum" kelimesi yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak "mahtum" kelimesi, özellikle Osmanlı tarihini ve kültürünü araştıran kişiler için önemli bir dilsel özellik taşır. Ayrıca, arka planda bir tarihsel ve kültürel bağlam barındırdığı için, dil meraklıları ve edebiyatseverler için de değerli bir kelimedir.

Mahtum’un Anlamı ile İlgili Benzer Sorular

**1. Mahtum Ne Demek?**

"Mahtum", TDK'ye göre, "hapishaneye düşen, mahkum olmuş kişi" anlamına gelir. Bu kelime, Osmanlı Türkçesinden günümüze kadar gelmiş olup, modern Türkçede daha çok "mahkum" kelimesi kullanılmaktadır. "Mahtum" kelimesi eski metinlerde, özellikle divan edebiyatı ve halk edebiyatında yer bulmuş bir terimdir.

**2. Mahkum ile Mahtum Arasındaki Fark Nedir?**

Mahkum ve mahtum arasındaki fark, temelde dildeki kullanım farkından kaynaklanır. "Mahkum" günümüzde daha yaygın bir şekilde kullanılan ve ceza almış, cezaya çarptırılmış kişiyi tanımlayan bir terimdir. "Mahtum" ise Osmanlı Türkçesinde daha yaygın olan ve zamanla eskiyerek yerini "mahkum"a bırakan bir kelimedir. Anlam bakımından ikisi de aynı olmasına rağmen, "mahtum" kelimesi, daha çok geçmişin bir hatırlatıcısıdır.

**3. Mahtum Kelimesinin Kullanıldığı Edebiyat Örnekleri Nelerdir?**

Mahtum kelimesi, Osmanlı dönemi edebiyatında, özellikle divan şiirlerinde sıkça karşılaşılan bir terimdir. Bu kelime, mahkumiyetin ve zindanı simgeler. Örneğin, Fuzuli’nin “Su Kasidesi” ve Nedim’in şiirlerinde, aşk ve ıstırapla birlikte "mahtum" kelimesi, özgürlüğünden mahrum kalmış bireylerin hüzünlerini anlatmak için kullanılmıştır.

**4. Mahtum Kelimesinin Arapçadaki Kökeni Nedir?**

Arapçadaki "maḥkūm" (محكوم) kelimesi, "hükme bağlanmış", "cezaya çarptırılmış" anlamına gelir. Türkçeye bu kelime, "mahtum" olarak geçmiş ve Osmanlı döneminde sıkça kullanılmıştır. Ancak zaman içinde yerini "mahkum" kelimesine bırakmıştır.

**5. Mahtum, Bugün Ne Anlama Geliyor?**

Günümüzde "mahtum" kelimesi, genellikle eski edebi metinlerde ve tarihi yazılarda kullanılmaktadır. Modern Türkçede bu kelime yerini "mahkum" kelimesine bırakmıştır. Ancak eski dildeki kullanımı ve anlamı hala dil meraklıları için önemlidir.

Sonuç

"Mahtum" kelimesi, Arapçadan Türkçeye geçmiş ve özellikle Osmanlı döneminde yaygın bir şekilde kullanılmış bir terimdir. Günümüzde ise yerine daha modern bir kullanım olan "mahkum" kelimesi geçmiştir. Ancak "mahtum" kelimesi, eski edebi eserlerde, divan şiirlerinde ve halk edebiyatında sıkça karşılaşılan bir kelimedir. Türk Dil Kurumu, bu kelimenin anlamını, "hapishaneye düşen, mahkum olmuş kişi" olarak tanımlamaktadır. Tarihi ve kültürel açıdan önemli bir kelime olan "mahtum", Osmanlı Türkçesinin izlerini taşıyan ve dilin evrimini gözler önüne seren bir kelimedir.