Mitolojide, yazgı tanrıçaları olarak geçen üç kız kardeş Klotho, Lakhesis, Atrapos hayat hisselerini düzenleyenler olarak tanımlanırlar. Üç kız kardeşe genel olarak Moiralar denir. Moira, hisse veren manasına gelmektedir. İnsan doğar doğmaz Lakhesis ömür ipliğini eğirmeye başlarken, Klotho bu ipi bir yumak haline getirir. Atrapos ise, vakti geldiğinde ipi keserek insanın hayatına son verir. Üç kız kardeş geçmiş, artık ve geleceği elinde bulundurur. Moiralar bağımsızdır. Zeus bile başka rabler üzere onlara boyun eğmektedir.
İnsanlar mevt ipliğin üzerinde cambazlar üzere varoluşsal dertlerin ortasında ne vakit öleceğini bilmeden yaşayıp gitmektedir. Varoluşsal korkuların ilacı ise, öldükten daha sonra hayatta bir iz bırakma, yaşadığın mühlet içerisinde de maksatların doğrultusunda ilerlemektir. Hepimiz ilgi alanımıza giren, sevdiğimiz işi yapmak isteriz. Kimilerimiz buna ulaşır. Kimilerimiz ise, farklı iş kollarına yönelmek zorunda kalır. Bu farklı ömür şartları içerisinde hepimizin ortak hayali emeklilikte ne yapacağımızdır. Emekli olunca diye başlayan, kentin koşuşturmacasından uzak tabiatla iç içe bir yerde hayatına devam etme, dünyayı gezme hayalleri ile son bulan cümleler… Fakat Türkiye’deki şartlara baktığımızda ilerde gerçekleşmesi fazlaca da mümkün görünmeyen, bilhassa EYT kararları ile birlikte ütopik hale gelen gelecek hayalleri…
Emekli olmak ya da olmamak
Emeklilik teriminin genel bir tarifini yapmak yaşadığımız ülkede epey da mümkün olmasa gerek… Gelişmiş ülkelerde yaşayan insanların emekliliğe bakış açısı ve hayat üsluplarıyla ülkemizdeki içinde çok fark var. Gelişmiş ülkenin emeklisi, ülkemizdeki emeklilerle aşağı üst tıpkı yaşlarda emekli oluyor olsa da hayatı boyunca çalışma kaideleri daha rahat ve saatleri daha az olduğundan, daha yeterli ekonomik koşullara sahip olduğundan, sağlıklı beslenme imkanlarına ulaşımı konusunda zahmet çekmediğinden dolayı daha sağlıklı ve rahat bir yaşlılık geçiriyorlar. Araştırmalara nazaran, dünyada ekmek tüketiminin en çok olduğu ülkeler içindeyız ve kişi başına 120 kg. ekmek tüketimi mevcut. Zira sağlıklı beslenmek için gerekli olan zerzevat, meyve ve protein mamüllerine ekonomik olarak yetemiyoruz. bu biçimdece, gelişmiş ülkelerdeki emekliler ülke ülke gezerken, bizim ülkenin emeklileri temel muhtaçlıklarını karşılayamayacak durumda olduklarından emekli olsalar bile çalışmak zorunda kalıyorlar. Ölene kadar çalışmak bir kabustan epey daha fazlası…
Çalışan bireylerin ruhsal durumu
Uzun ve gerilimli çalışma saatleri içerisinde akıntıya karşı yüzen bireyler, geçim badiresi içerisinde hayatlarını devam ettirirken, umutlarını emekliliklerinde rahat bir hayat yaşama üzerine inşa ederler. Lakin ne süreç ne de sonuç onlara istediklerini vermez. Süreç içerisinde sistemin çarkları içinde metalaşan birey, kendini gerçekleştirme gereksinimini karşılayamaz. Ürettiği esere yabancılaşır ve ürettiğini tüketemez bir duruma gelir. Zira ürettiğini alacak ekonomik imkanları yoktur. Bunun kararında, çalıştığı işten keyif almayan, işinde yeteri kadar ustalaşmamış ve kolay yoldan sonuca ulaşmaya çalışan, işini geliştirmeyi değil, sistemi devam ettirmek için uğraşan bireyler ortaya çıkar.
Emeklilikle birlikte ortaya çıkan ruhsal rahatsızlıklar
Bugün dün üzere, yarın asla gelmeyecek…
“Şimdiki anı hayatıyorum. Ya geçmişte ya da asla olmayacak bir gelecekte yaşıyorum…’
-Irvin Yalom / Nietzsche Ağladığında
yaşamın kırılma noktalarından biri de emekliliktir. Türkiye bazında bunu kıymetlendirecek olursak;
Uzun yıllar boyunca kendine vakit ayırmaya ve kendine yatırım yapmaya fırsat bulamayan bireyler, emekli olduklarında bir “boşluğa” düşerler. vakit içinderının büyük bir kısmı çalışarak geçtiğinden ömürleri boyunca hobi edinmek ve iş haricinde bir gayelerinin olması “lüks” haline gelir. Bu sebeple de emeklilik onlar için geçim sorununun devam ettiği, fizikî rahatsızlıkları yeni bir işte çalışmaya el vermiyorsa, aldıkları emekli maaşı ile zorlukla geçindikleri bir müddetç halini alır. Kısıtlı imkanlar ortasında emeklilik devrinde de bir hobi edinmek lükstür. Bu niçinle de emeklilik devri; ruhsal rahatsızlıklar açısından riskli bir devirdir. Bilhassa depresyon, yalnızlık korkusu, yaşlılık takıntısı oluşabilmekte ve bunlar da Alzheimer’a taban hazırlamaktadır.
Emekliliğe adaptasyonun sağlanabilmesi için ferdî olarak yapılacaklardan çok, devletin emekliliğe yapması gereken katkı pek kıymetlidir. Burada ferdi olarak verilecek tekliflerin gerçekleştirebilmesi için, bireylerin kendilerini ekonomik manada inançta hissetmeleri gerekmektedir. Aksi biçimde, kişisel adaptasyon için sayacağımız hususların bir hayalden öteye gitmesi mümkün değildir.
Bir sabah uyandınız ve bir mucize oldu. Geçim zahmeti yaşamadığınız ve emeklilikte yaşa takılmadığınız bir toplumda yaşıyorsunuz. Nasıl bir emekli olurdunuz? Bu soruyu kendinize sorduğunuzda ortasında bulunduğunuz kaideler çerçevesinde de size kendinizi güzel hissettirecek istisnalar bulabiliyor olmalısınız.
Peki neler yapılabilir?
– Fizikî aktiviteler ile ruhsal güzel oluş içinde alaka olduğu bir gerçektir. Her gün yürüyüş yapmayı ihmal etmeyin.
– Sıkıntı kaideler altında da yaşasanız, bir maksadınızın olması ve ne olursa olsun bu maksadı gerçekleştirmeye çalışmak güzel bir motivasyon deposudur.
– Yaşadığımız devirde masrafsız bir hobi bulmak pek güç olsa da, bir hobiye yönelin. Mandala, boyama vs.
– Gün ortasında kısa da olsa kendinize vakit ayırın. Bu bir öz bakım aktivitesi (cilt bakımı, duş vs.) bile olabilir.
– Sağlıklı bir zihin için rutinden çıkın. Bir yere gitmek için farklı bir yolu kullanmak, farklı bir yerde kahve içmek üzere.
– İçinde yaşadığımız kültür ve çalışma kuralları eğlenirken hatalı hissetmemize sebep oluyor olabilir. Hatta, nasıl eğleneceğimizi bilmiyor bile olabiliriz. Eğlendiğiniz ve size kendinizi âlâ hissettiren aktiviteleri bulun. Eğlenmeyi hak etmek diye bir şey yoktur. Cümbüş bir gereksinimdir.
– Nefes ggzersizi: Gerilimli olduğumuz periyotlarda, sempatik hudut sistemimiz faal durumdadır ve bizi daima tehlikelere karşı tetikte, gergin fiyat. Sempatik hudut sistemi faal durumdayken, gerilimi düzenleyen kortizol seviyesi de yüksektir. Nefes antrenmanları kortizol seviyesini düşürerek gerilimin azalmasını, bedenin rahatlamasını, sindirim sisteminin çalışmasını sağlar. Kan şekerini istikrarlar ve uyku kalitesini arttırır.
*Nefes idmanı örneği: Burnunuzdan karnınızı şişirerek nefes alın. Nefes alırken saniye tutun. Burnunuzdan aldığınız nefesin iki katı düzeyde nefesinizi yavaşça verin. Örneğin; 3 saniyede alıyorsanız 6 saniyede verin. Üst üste değil aralıklarla yapın. Günde üç kez yapabilirsiniz.
Yukarıdaki sıraladığımız unsurlar, hem çalışan bireyleri tıpkı vakitte emeklilik sürecindeki bireyleri kapsar ve ruhsal dayanıklılığımızı arttırır. Yaşadığımız koşullar uygun olmayabilir. Fakat, değiştirmeye gücümüzün yetmediği birtakım durumlarda, bakış açımızı değiştirerek, ferdi güzel oluşumuzu koruyabiliriz.
Instagram
İnsanlar mevt ipliğin üzerinde cambazlar üzere varoluşsal dertlerin ortasında ne vakit öleceğini bilmeden yaşayıp gitmektedir. Varoluşsal korkuların ilacı ise, öldükten daha sonra hayatta bir iz bırakma, yaşadığın mühlet içerisinde de maksatların doğrultusunda ilerlemektir. Hepimiz ilgi alanımıza giren, sevdiğimiz işi yapmak isteriz. Kimilerimiz buna ulaşır. Kimilerimiz ise, farklı iş kollarına yönelmek zorunda kalır. Bu farklı ömür şartları içerisinde hepimizin ortak hayali emeklilikte ne yapacağımızdır. Emekli olunca diye başlayan, kentin koşuşturmacasından uzak tabiatla iç içe bir yerde hayatına devam etme, dünyayı gezme hayalleri ile son bulan cümleler… Fakat Türkiye’deki şartlara baktığımızda ilerde gerçekleşmesi fazlaca da mümkün görünmeyen, bilhassa EYT kararları ile birlikte ütopik hale gelen gelecek hayalleri…
Emekli olmak ya da olmamak
Emeklilik teriminin genel bir tarifini yapmak yaşadığımız ülkede epey da mümkün olmasa gerek… Gelişmiş ülkelerde yaşayan insanların emekliliğe bakış açısı ve hayat üsluplarıyla ülkemizdeki içinde çok fark var. Gelişmiş ülkenin emeklisi, ülkemizdeki emeklilerle aşağı üst tıpkı yaşlarda emekli oluyor olsa da hayatı boyunca çalışma kaideleri daha rahat ve saatleri daha az olduğundan, daha yeterli ekonomik koşullara sahip olduğundan, sağlıklı beslenme imkanlarına ulaşımı konusunda zahmet çekmediğinden dolayı daha sağlıklı ve rahat bir yaşlılık geçiriyorlar. Araştırmalara nazaran, dünyada ekmek tüketiminin en çok olduğu ülkeler içindeyız ve kişi başına 120 kg. ekmek tüketimi mevcut. Zira sağlıklı beslenmek için gerekli olan zerzevat, meyve ve protein mamüllerine ekonomik olarak yetemiyoruz. bu biçimdece, gelişmiş ülkelerdeki emekliler ülke ülke gezerken, bizim ülkenin emeklileri temel muhtaçlıklarını karşılayamayacak durumda olduklarından emekli olsalar bile çalışmak zorunda kalıyorlar. Ölene kadar çalışmak bir kabustan epey daha fazlası…
Çalışan bireylerin ruhsal durumu
Uzun ve gerilimli çalışma saatleri içerisinde akıntıya karşı yüzen bireyler, geçim badiresi içerisinde hayatlarını devam ettirirken, umutlarını emekliliklerinde rahat bir hayat yaşama üzerine inşa ederler. Lakin ne süreç ne de sonuç onlara istediklerini vermez. Süreç içerisinde sistemin çarkları içinde metalaşan birey, kendini gerçekleştirme gereksinimini karşılayamaz. Ürettiği esere yabancılaşır ve ürettiğini tüketemez bir duruma gelir. Zira ürettiğini alacak ekonomik imkanları yoktur. Bunun kararında, çalıştığı işten keyif almayan, işinde yeteri kadar ustalaşmamış ve kolay yoldan sonuca ulaşmaya çalışan, işini geliştirmeyi değil, sistemi devam ettirmek için uğraşan bireyler ortaya çıkar.
Emeklilikle birlikte ortaya çıkan ruhsal rahatsızlıklar
Bugün dün üzere, yarın asla gelmeyecek…
“Şimdiki anı hayatıyorum. Ya geçmişte ya da asla olmayacak bir gelecekte yaşıyorum…’
-Irvin Yalom / Nietzsche Ağladığında
yaşamın kırılma noktalarından biri de emekliliktir. Türkiye bazında bunu kıymetlendirecek olursak;
Uzun yıllar boyunca kendine vakit ayırmaya ve kendine yatırım yapmaya fırsat bulamayan bireyler, emekli olduklarında bir “boşluğa” düşerler. vakit içinderının büyük bir kısmı çalışarak geçtiğinden ömürleri boyunca hobi edinmek ve iş haricinde bir gayelerinin olması “lüks” haline gelir. Bu sebeple de emeklilik onlar için geçim sorununun devam ettiği, fizikî rahatsızlıkları yeni bir işte çalışmaya el vermiyorsa, aldıkları emekli maaşı ile zorlukla geçindikleri bir müddetç halini alır. Kısıtlı imkanlar ortasında emeklilik devrinde de bir hobi edinmek lükstür. Bu niçinle de emeklilik devri; ruhsal rahatsızlıklar açısından riskli bir devirdir. Bilhassa depresyon, yalnızlık korkusu, yaşlılık takıntısı oluşabilmekte ve bunlar da Alzheimer’a taban hazırlamaktadır.
Emekliliğe adaptasyonun sağlanabilmesi için ferdî olarak yapılacaklardan çok, devletin emekliliğe yapması gereken katkı pek kıymetlidir. Burada ferdi olarak verilecek tekliflerin gerçekleştirebilmesi için, bireylerin kendilerini ekonomik manada inançta hissetmeleri gerekmektedir. Aksi biçimde, kişisel adaptasyon için sayacağımız hususların bir hayalden öteye gitmesi mümkün değildir.
Bir sabah uyandınız ve bir mucize oldu. Geçim zahmeti yaşamadığınız ve emeklilikte yaşa takılmadığınız bir toplumda yaşıyorsunuz. Nasıl bir emekli olurdunuz? Bu soruyu kendinize sorduğunuzda ortasında bulunduğunuz kaideler çerçevesinde de size kendinizi güzel hissettirecek istisnalar bulabiliyor olmalısınız.
Peki neler yapılabilir?
– Fizikî aktiviteler ile ruhsal güzel oluş içinde alaka olduğu bir gerçektir. Her gün yürüyüş yapmayı ihmal etmeyin.
– Sıkıntı kaideler altında da yaşasanız, bir maksadınızın olması ve ne olursa olsun bu maksadı gerçekleştirmeye çalışmak güzel bir motivasyon deposudur.
– Yaşadığımız devirde masrafsız bir hobi bulmak pek güç olsa da, bir hobiye yönelin. Mandala, boyama vs.
– Gün ortasında kısa da olsa kendinize vakit ayırın. Bu bir öz bakım aktivitesi (cilt bakımı, duş vs.) bile olabilir.
– Sağlıklı bir zihin için rutinden çıkın. Bir yere gitmek için farklı bir yolu kullanmak, farklı bir yerde kahve içmek üzere.
– İçinde yaşadığımız kültür ve çalışma kuralları eğlenirken hatalı hissetmemize sebep oluyor olabilir. Hatta, nasıl eğleneceğimizi bilmiyor bile olabiliriz. Eğlendiğiniz ve size kendinizi âlâ hissettiren aktiviteleri bulun. Eğlenmeyi hak etmek diye bir şey yoktur. Cümbüş bir gereksinimdir.
– Nefes ggzersizi: Gerilimli olduğumuz periyotlarda, sempatik hudut sistemimiz faal durumdadır ve bizi daima tehlikelere karşı tetikte, gergin fiyat. Sempatik hudut sistemi faal durumdayken, gerilimi düzenleyen kortizol seviyesi de yüksektir. Nefes antrenmanları kortizol seviyesini düşürerek gerilimin azalmasını, bedenin rahatlamasını, sindirim sisteminin çalışmasını sağlar. Kan şekerini istikrarlar ve uyku kalitesini arttırır.
*Nefes idmanı örneği: Burnunuzdan karnınızı şişirerek nefes alın. Nefes alırken saniye tutun. Burnunuzdan aldığınız nefesin iki katı düzeyde nefesinizi yavaşça verin. Örneğin; 3 saniyede alıyorsanız 6 saniyede verin. Üst üste değil aralıklarla yapın. Günde üç kez yapabilirsiniz.
Yukarıdaki sıraladığımız unsurlar, hem çalışan bireyleri tıpkı vakitte emeklilik sürecindeki bireyleri kapsar ve ruhsal dayanıklılığımızı arttırır. Yaşadığımız koşullar uygun olmayabilir. Fakat, değiştirmeye gücümüzün yetmediği birtakım durumlarda, bakış açımızı değiştirerek, ferdi güzel oluşumuzu koruyabiliriz.