Prof. Dr. Uludüz, bedeni toksinlerden arındırıp bağışıklığı güçlendiren orucun beyin sıhhatine da değerli katkıları olduğunu belirtti…
Bilimsel araştırmalar oruç tutmanın beyinde “sinir gelişim faktörü” ve “beyin kaynaklı hudut büyütme faktörü” olarak bilinen haberci moleküllerin salgılanmasını artırdığını gösteriyor. Bu unsurlar, beynin hem yeni hudut hücreleri üretmesini sağlıyor tıpkı vakitte güç kullanmasını hayli daha faal bir düzeye çıkartıyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, bedeni yenileyen orucun beyin sıhhatine faydalarını şöyleki sıraladı:
■ Oruç ile beyin olağanda kullandığı güç kaynağı glikozun yerine yağları parçalayarak ketonları güç olarak kullanır. Ketonlar da beyin için verimli güç kaynaklarıdır. Bunlar daha fazla güç yapmak için güç üretim merkezleri mitokondrilerin sayısını artırır. Mitokondrilerin çoğalması demek bedenin gençleşmesi demektir.
■ Oruç bedende hudut hücrelerinin yenilenmesini, tamirini sağlayan BDNF proteininin artmasını sağlar. Bu da sizi kronik nörolojik hastalıklara karşı korurken, hafızanızı güçlendirir.
■ İki üç haftalık oruç daha sonrasında kolesterolünüz dengelenir. İnme (felç) ve kalp hastalığı riskiniz azalır.
■ Oruç tutmak tansiyonunuzu düşürür. Şayet tansiyon yüksek ise çoklukla beyne kan akışı azalır. Hudut hücresi besinsiz ve oksijensiz kalır. Bu da kronik hastalıklara ve beyin felçlerine taban hazırlar.
■ Oruç, inflamasyonu ve oksidatif gerilimi azaltır. Glikoz güç olarak kullanıldığında yan eser olarak oksidatif gerilime yol açar. Keton kullanması oksidatif gerilimi önler ve bir nevi antioksidan misyonu görür.
■ Oruç bununla birlikte bağışıklığı güçlendirir. Lökosit dediğimiz savaş hücrelerimizin yenilerinin yapılmasını sağlar. Orucun bağışıklığı azaltığı tarafındaki bilgi aslında yanlış bir kanıdır. Ramazanda bağışıklığımızı zayıflatan oruç değil uyku sistemindeki bozulmalardır.
■ Diyabet tablosunu aksine çevirir. İnsülin hassaslığını artırır.
■ Oruç ile beyinde yeni hudut hücreleri oluşur. Bu da nöroplastisite öğrenme sürecini artırır, gerilime direnci artırır.
Kimler için risklidir?
■ Oruç tutmak nöroloji hastaları için risk oluşturabilir. Şayet oruç tutarken, tertipli kullanmanız gereken ilaçların saatlerinde değişiklik yapar ya da içmeyi aksatırsanız nörolojik hastalığınız için tehlike oluşacaktır. Oruç sırasında kesinlikle iki öğünü tamamlayın. Yalnızca iftar yaparak oruç tutmak size faydadan fazlaca ziyan getirir. Bu niçinle sahuru atlamamanız fazlaca değerli. Lakin sahura kalkmak için uykusuz kaldığınızda ya da uykunuz ansızın bölündüğünde bu durum epilepsi hastalarının bir kısmında nöbetleri tetikleyebilir.
■ Uykusuzluğa karşı dikkatli olmak gerekli, sık yahut şiddetli nöbet geçirme riskiniz varsa oruç tutmamanız gerekir. bir daha epilepsi hastalarında ilaçların vaktinde kullanılması kıymetli, ilaç saatlerini aksatmanın da nöbetleri tetikleyebileceğini akılda tutmak gerekir.
■ Hastaların, sistemsiz tansiyon yahut şeker seviyeleri var ise ilaçlarını saatinde içmeleri gerekir. Birtakım inme hastalarının kullandığı kan sulandırıcı, açlık ile sorun teşkil edebilir. Bu niçinle oruç tutma öncesinde kesinlikle tabibe danışılmalıdır.
Baş ağrılarına dikkat!
Ramazanda değişen beslenme alışkanlıkları, uzun mühlet açlık ve uyku nizamında değişim, baş ağrısı ataklarını tetikleyebilir. Baş ağrısı olan hastalar, kendilerini test etmeliler. Şayet oruç ile ağrıları hayli sıklaşıyor ve şiddeti dayanılmaz bir hale geliyor ise oruç tutmak konusunda ısrarcı olmamaları gerekiyor.
Hastalara tavsiyeler
Nöroloji hastalarının oruç tutarken alması gereken tedbirler şöyleki sıralanabilir: Bol su tüketmeyi ihmal etmeyin. Örneğin oruç öncesi çokça sıvı tüketilmesi bilhassa baş ağrısı için hamidir. İftar ile sahur içinde iki litre sıvı tüketmeye çalışın. Su içmek istemediğinizde eksiği çay kahve ile tamamlamayın. Bilakis bu içecekler içtiğiniz suyun atılmasına yol açar. Su yerine maden suyu, limonata yahut ayran içebilirsiniz. Uykusuz kalmamaya ihtimam gösterin. Hem baş ağrılarınız hem beyin damarlarınızı korumak için kan şekerini süratle yükseltip düşürdüğü için sıradan karbonhidrat olan hamurlu besinlerden da uzak durun. İftarı yağlı ağır yemeklerle açmak, beyin kan damarlarına önemli yük oluşturarak inme riskini artırabilir. İftarda yavaşça ve protein yüklü besinler tüketmek gerekiyor.
Bilimsel araştırmalar oruç tutmanın beyinde “sinir gelişim faktörü” ve “beyin kaynaklı hudut büyütme faktörü” olarak bilinen haberci moleküllerin salgılanmasını artırdığını gösteriyor. Bu unsurlar, beynin hem yeni hudut hücreleri üretmesini sağlıyor tıpkı vakitte güç kullanmasını hayli daha faal bir düzeye çıkartıyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, bedeni yenileyen orucun beyin sıhhatine faydalarını şöyleki sıraladı:
■ Oruç ile beyin olağanda kullandığı güç kaynağı glikozun yerine yağları parçalayarak ketonları güç olarak kullanır. Ketonlar da beyin için verimli güç kaynaklarıdır. Bunlar daha fazla güç yapmak için güç üretim merkezleri mitokondrilerin sayısını artırır. Mitokondrilerin çoğalması demek bedenin gençleşmesi demektir.
■ Oruç bedende hudut hücrelerinin yenilenmesini, tamirini sağlayan BDNF proteininin artmasını sağlar. Bu da sizi kronik nörolojik hastalıklara karşı korurken, hafızanızı güçlendirir.
■ İki üç haftalık oruç daha sonrasında kolesterolünüz dengelenir. İnme (felç) ve kalp hastalığı riskiniz azalır.
■ Oruç tutmak tansiyonunuzu düşürür. Şayet tansiyon yüksek ise çoklukla beyne kan akışı azalır. Hudut hücresi besinsiz ve oksijensiz kalır. Bu da kronik hastalıklara ve beyin felçlerine taban hazırlar.
■ Oruç, inflamasyonu ve oksidatif gerilimi azaltır. Glikoz güç olarak kullanıldığında yan eser olarak oksidatif gerilime yol açar. Keton kullanması oksidatif gerilimi önler ve bir nevi antioksidan misyonu görür.
■ Oruç bununla birlikte bağışıklığı güçlendirir. Lökosit dediğimiz savaş hücrelerimizin yenilerinin yapılmasını sağlar. Orucun bağışıklığı azaltığı tarafındaki bilgi aslında yanlış bir kanıdır. Ramazanda bağışıklığımızı zayıflatan oruç değil uyku sistemindeki bozulmalardır.
■ Diyabet tablosunu aksine çevirir. İnsülin hassaslığını artırır.
■ Oruç ile beyinde yeni hudut hücreleri oluşur. Bu da nöroplastisite öğrenme sürecini artırır, gerilime direnci artırır.
Kimler için risklidir?
■ Oruç tutmak nöroloji hastaları için risk oluşturabilir. Şayet oruç tutarken, tertipli kullanmanız gereken ilaçların saatlerinde değişiklik yapar ya da içmeyi aksatırsanız nörolojik hastalığınız için tehlike oluşacaktır. Oruç sırasında kesinlikle iki öğünü tamamlayın. Yalnızca iftar yaparak oruç tutmak size faydadan fazlaca ziyan getirir. Bu niçinle sahuru atlamamanız fazlaca değerli. Lakin sahura kalkmak için uykusuz kaldığınızda ya da uykunuz ansızın bölündüğünde bu durum epilepsi hastalarının bir kısmında nöbetleri tetikleyebilir.
■ Uykusuzluğa karşı dikkatli olmak gerekli, sık yahut şiddetli nöbet geçirme riskiniz varsa oruç tutmamanız gerekir. bir daha epilepsi hastalarında ilaçların vaktinde kullanılması kıymetli, ilaç saatlerini aksatmanın da nöbetleri tetikleyebileceğini akılda tutmak gerekir.
■ Hastaların, sistemsiz tansiyon yahut şeker seviyeleri var ise ilaçlarını saatinde içmeleri gerekir. Birtakım inme hastalarının kullandığı kan sulandırıcı, açlık ile sorun teşkil edebilir. Bu niçinle oruç tutma öncesinde kesinlikle tabibe danışılmalıdır.
Baş ağrılarına dikkat!
Ramazanda değişen beslenme alışkanlıkları, uzun mühlet açlık ve uyku nizamında değişim, baş ağrısı ataklarını tetikleyebilir. Baş ağrısı olan hastalar, kendilerini test etmeliler. Şayet oruç ile ağrıları hayli sıklaşıyor ve şiddeti dayanılmaz bir hale geliyor ise oruç tutmak konusunda ısrarcı olmamaları gerekiyor.
Hastalara tavsiyeler
Nöroloji hastalarının oruç tutarken alması gereken tedbirler şöyleki sıralanabilir: Bol su tüketmeyi ihmal etmeyin. Örneğin oruç öncesi çokça sıvı tüketilmesi bilhassa baş ağrısı için hamidir. İftar ile sahur içinde iki litre sıvı tüketmeye çalışın. Su içmek istemediğinizde eksiği çay kahve ile tamamlamayın. Bilakis bu içecekler içtiğiniz suyun atılmasına yol açar. Su yerine maden suyu, limonata yahut ayran içebilirsiniz. Uykusuz kalmamaya ihtimam gösterin. Hem baş ağrılarınız hem beyin damarlarınızı korumak için kan şekerini süratle yükseltip düşürdüğü için sıradan karbonhidrat olan hamurlu besinlerden da uzak durun. İftarı yağlı ağır yemeklerle açmak, beyin kan damarlarına önemli yük oluşturarak inme riskini artırabilir. İftarda yavaşça ve protein yüklü besinler tüketmek gerekiyor.