Adet kanaması, bayan fizyolojisinin bir modülü olan menstrüasyon döngüsünde bedenin temel eşey hormonlarından progesteron hormonunun azalmasıyla birlikte, üreme sistemindeki progesteron etkisinin zayıflamasına bağlı rahim iç cidarındaki dokuların dökülmesi ve bedenden atılmasıdır.
Bazı şahıslarda bu süreç, adet kanamasından birkaç gün evvel yahut kanama devrinde, karın alt kadranında kramp usulünde ağrı şikayeti ile geçebilmektedir. Bu duruma sancılı adet kanaması yahut dismenore ismi verilir.
Dismenore muhakkak dönemlerle gerçekleşen adet kanamalarında bir dahaleyici üslupta gerçekleştiğinden, hastaların günlük hayat kalitesini önemli manada olumsuz tesirler. Ağrı şikayeti kanamadan birkaç gün evvel başlayıp kanama devrinde boyunca sürebilir.
Adet sancısı, hastalarda hem ağrı gelişmedilk evvel tasaya yol açabilir birebir vakitte kanama devrinde toplumsal ve iş hayatta performans kaybına yol açabilir. Karın ağrısı şikâyeti ile birlikte hastalarda bulantı, kusma, ishal, halsizlik ve baş ağrısı üzere şikayetler de eşlik edebilir.
ADET SANCISI yol açar?
Adet görme denen kanama, olağanda bebek gelişimi için hazırlanan rahim duvarının döllenme olmaması kararında, beden tarafınca atılması niçiniyle oluşur. Rahim yani uterus, aslında bir kas dokusudur. İşte, bu kas dokusu iç tarafını çevreleyen yumuşak duvarı atmaya yardımcı olmak için kasılmaya başlar.
Prostaglandin denen hormon, rahmin bu kasılmalarını tetikler. Prostoglandin, adet başlamadan bir-iki gün öncesinde kanda yüksek düzeylere ulaşır ve adetin birinci iki gününden daha sonra azalmaya başlar. Prostaglandin düzeyi ne kadar yüksek olursa, adet krampları da o kadar şiddetli yaşanır. Adet sancılarının, menstrüasyonun en başında hissedilmesinin niçini de budur. Adet döngüsü niçiniyle hissedilen adet sancılarına primer dismenore denir. Bunun dışında aşağıda sıralanan tıbbi durumlar niçiniyle hissedilen adet sancıları ise sekonder dismenore olarak isimlendirilir:
Servikal darlık: Birtakım bayanlarda, rahim ağzının açıklığı, adet akışını engelleyecek kadar küçüktür. Bu küçük açıklık rahim ortasındaki basıncın artmasına niye olarak daha şiddetli bir ağrı yaratabilir.
Endometriozis: Rahmi kaplayan dokunun uterusun dışına çıkarak, fallop tüpleri, yumurtalıklar yahut pelvisi kaplayan öbür dokular üzerine hakikat gelişip yerleşmesine denir. Çikolata kistlerinin oluşmasına niye olabilir, ağrılı adet görme yanı sıra, cinsel bağlantı sırasında da ağrı hissedilebilir.
Uterin fibroidleri: Rahim duvarında kas ve fibroz dokudan oluşan uterin fibroidleri, kanserli olmayan ancak sert ve büyük olabilen tümörlerdir. Rahim fibroidleri taşıyanlar, adet görme esnasında daha şiddetli ağrı hissedebilirler.
Adenomyozis: Bu rahatsızlıkta rahmi kaplayan doku uterusun kas duvarlarına yanlışsız büyümeye başlar.
Pelvik inflamatuar hastalık: Dişi üreme organlarının bu enfeksiyonuna ekseriyetle cinsel yolla bulaşan bakteriler yol açar.
ADET SANCISI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Adet sancıları ve bu sancılarla birlikte gözlemlenmekte olan farklı semptomlar şöyledir;
-Alt karın kısmında ağır ağrı
-Adetten birkaç gün evvelden oluşan bu ağrı, adetten 1 gün daha sonra en şiddetli noktalara gelir ve 2 ila 3 gün daha sonra giderek azalmaya başlar.
-Bacaklarda ve eklemlerde ağrılar hissedilebilir.
-Bel kısmına yanlışsız uyuşukluk hissi veren ağrı
-Mide bulantısı
-Yoğun tuvalete çıkma isteği
-Baş ağrısı
-Baş dönmesi
ADET SANCISINA NE YETERLİ GELİR?
Vücutta olağandan farklı belirtilerle seyreden rastgele bir durum varlığında birinci yapılması gereken sıhhat kuruluşları ve çalışanlarından dayanak alınmasıdır. Adet sancısının giderilmesine yönelik olarak doktorun önerisi ve reçetelendirmesi halinde non-steroid antiinflamatuvar ilaçlar olarak isimlendirilen ağrı kesiciler kullanılabilir.
Medikal tedavi biçimleri haricinde meskende uygulanabilecek çeşitli sistemler ile de adet sancısında rahatlama sağlanabilir:
Kasık yahut sırt bölgesine sıcak su torbası konulması
Alt karın bölgesine yahut sırta yapılacak sıcak uygulamalar adet sancısının hafifçeletilmesinde tesirli olabilir. Sıcak su torbası haricinde ılık bir banyo yapmak ya da sıcak havlunun bu bölgelerde uygulanması da adet sancısının giderilmesinde başvurulabilecek öteki formüllerdir.
Alt karın bölgesine rahatlatıcı masaj yapılması
Yaklaşık olarak 20 dakika, alt karın bölgesine masaj yapılması adet sancısının dindirilmesine katkı sağlayabilir. beraberinde masaj yapılırken esansiyel yağ olarak sınıflandırılan lavanta ya da misk adaçayı yağı kullanması ile ağrının müddeti ve yoğunluğunda hafifçeleme gerçekleşebilir.
Fiziksel antrenman yapılması
Fiziksel aktiviteler esnasında bedende salgılanan endorfin kimyasalı adet sancısının hafifçelemesine katkı sağlayabilir. Ağır fizikî antrenmanlar yerine yürüyüş ya da yoga üzere yavaşça idmanların tercih edilmesi adet sancısının hafifçeletilmesinde daha uygun kabul edilir.
Besleyici fakat ağır olmayan besinlerin tüketilmesi
Adet sancısından şikayet eden şahısların o devir içerisindeki beslenme planlarında işlenmemiş liften güçlü mamüllerin ve bitkisel yüklü besinlerin yer alması kelam konusu şikayetlerinde rahatlama sağlayabilir. Papatya çayı ağrı duyusunu taşıyan sonlarda rahatlatıcı tesir yapması niçiniyle adet sancısına uygun gelen çay olarak kabul edilir.
Fındık, badem ve kabak çekirdeği manganez mineralinden güçlü besinlerdir. Manganez adet periyodunda ağrıya sebep olabilecek krampların azalmasına katkı sağlayabilir. beraberinde adet kanaması ile demir kaybı meydana gelir. Demir eksikliğinin oluşmasını önlemek ismine tavuk, balık ve yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi önerilmektedir.
Bazı besinlerin tüketiminin sınırlandırılması
Adet görme sürecinde ekstra bir şişkinliğe niye olabilecek besinlerin daha az tüketilmesi adet sancısının dindirilmesinde katkı sağlayabilir. Yağlı yiyecekler, alkol, gazlı içecekler, kafein içeren sıvılar ve tuzlu besinler tüketiminin sonlandırılması halinde adet sancısını hafifçeletici tesir yapabilecek besinlere örnek teşkil eder.
KİMLER DAHA ŞİDDETLİ ADET GÖRME RİSKİ ALTINDADIR?
Aşağıdaki durumlarda menstrüel kramp riski daha şiddetli gözlenebilir:
-30 yaşından küçükler,
-Ergenliğe erken, 11 yaşında yahut daha erken yaşta girenler,
-Adet devrinde ağır kanaması olanlar,
-Düzensiz adet kanaması olanlar,
-Ailede adet sancısı hikayesi olanlar,
-Sigara içenler.
Adet krampları öteki tıbbi komplikasyonlara niye olmaz, lakin okula, işe ve toplumsal aktivitelere tesir edebilir. bir daha de, menstrüel kramplarla bağlantılı kimi durumların komplikasyonları olabilir. Örneğin endometriozis, fertilite meselelerine niye olabilir. Pelvik enflamatuar hastalık, döllenmiş bir yumurtanın uterus dışına implante olma (ektopik gebelik) riskini artırabilir .
ADET SANCISI niçinİYLE NE VAKİT DOKTORA GÖRÜNMELİ?
Adet krampları her ay günlük yaşantınızı pek etkileyecek biçimde ağır yaşanırsa, semptomlarınız giderek kötüleşirse yahut evvelde olmadığı biçimde 25 yaşından daha sonra şiddetli adet krampları yaşamaya başlarsanız, vakit geçirmeden bir uzmana başvurmanız gerekir. Sık adet sancısı çekmenin hamile kalmayı olumsuz etkileyeceğiyle ilgili yanlış kanılar yaygındır. Direkt adet sancısının hamile kalmaya pürüz teşkil etmediği bilinmektedir.
ADET SANCISI İÇİN HANGİ İLAÇLAR KULLANILIR?
-Nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar: İbuprofen ya da naproksen etken unsurlarını içeren ilaçlar hem prostoglandin seviyelerini baskılar birebir vakitte ağrı hissinin giderilmesine yardımcı olur. Adetin birinci gününden itibaren tabibin önerdiği dozda kullanılabilir. tıpkı vakitte şayet ilaçların içerisindeki unsurlardan rastgele birine karşı hassasiyetiniz var ise ya da bu ilaçlarla etkileşen diğer bir tıbbi durumunuz bulunuyorsa doktora danışmanız gerekir.
-Doğum denetim ilaçları (Oral kontraseptifler): Oral doğum denetim hapları, yumurtlamayı önleyen ve adet kramplarının şiddetini azaltan hormonlar içerir. Bu hormonlar ayrıyeten enjeksiyon, cilt yaması, kol derisinin altına yerleştirilmiş bir implant ya da vajinaya yerleştirilen esnek bir halka biçiminde de verilebilir. Birtakım durumlarda rahim içi (intrauterin) aygıtlar da tavsiye edilebilir.
Bazı şahıslarda bu süreç, adet kanamasından birkaç gün evvel yahut kanama devrinde, karın alt kadranında kramp usulünde ağrı şikayeti ile geçebilmektedir. Bu duruma sancılı adet kanaması yahut dismenore ismi verilir.
Dismenore muhakkak dönemlerle gerçekleşen adet kanamalarında bir dahaleyici üslupta gerçekleştiğinden, hastaların günlük hayat kalitesini önemli manada olumsuz tesirler. Ağrı şikayeti kanamadan birkaç gün evvel başlayıp kanama devrinde boyunca sürebilir.
Adet sancısı, hastalarda hem ağrı gelişmedilk evvel tasaya yol açabilir birebir vakitte kanama devrinde toplumsal ve iş hayatta performans kaybına yol açabilir. Karın ağrısı şikâyeti ile birlikte hastalarda bulantı, kusma, ishal, halsizlik ve baş ağrısı üzere şikayetler de eşlik edebilir.
ADET SANCISI yol açar?
Adet görme denen kanama, olağanda bebek gelişimi için hazırlanan rahim duvarının döllenme olmaması kararında, beden tarafınca atılması niçiniyle oluşur. Rahim yani uterus, aslında bir kas dokusudur. İşte, bu kas dokusu iç tarafını çevreleyen yumuşak duvarı atmaya yardımcı olmak için kasılmaya başlar.
Prostaglandin denen hormon, rahmin bu kasılmalarını tetikler. Prostoglandin, adet başlamadan bir-iki gün öncesinde kanda yüksek düzeylere ulaşır ve adetin birinci iki gününden daha sonra azalmaya başlar. Prostaglandin düzeyi ne kadar yüksek olursa, adet krampları da o kadar şiddetli yaşanır. Adet sancılarının, menstrüasyonun en başında hissedilmesinin niçini de budur. Adet döngüsü niçiniyle hissedilen adet sancılarına primer dismenore denir. Bunun dışında aşağıda sıralanan tıbbi durumlar niçiniyle hissedilen adet sancıları ise sekonder dismenore olarak isimlendirilir:
Servikal darlık: Birtakım bayanlarda, rahim ağzının açıklığı, adet akışını engelleyecek kadar küçüktür. Bu küçük açıklık rahim ortasındaki basıncın artmasına niye olarak daha şiddetli bir ağrı yaratabilir.
Endometriozis: Rahmi kaplayan dokunun uterusun dışına çıkarak, fallop tüpleri, yumurtalıklar yahut pelvisi kaplayan öbür dokular üzerine hakikat gelişip yerleşmesine denir. Çikolata kistlerinin oluşmasına niye olabilir, ağrılı adet görme yanı sıra, cinsel bağlantı sırasında da ağrı hissedilebilir.
Uterin fibroidleri: Rahim duvarında kas ve fibroz dokudan oluşan uterin fibroidleri, kanserli olmayan ancak sert ve büyük olabilen tümörlerdir. Rahim fibroidleri taşıyanlar, adet görme esnasında daha şiddetli ağrı hissedebilirler.
Adenomyozis: Bu rahatsızlıkta rahmi kaplayan doku uterusun kas duvarlarına yanlışsız büyümeye başlar.
Pelvik inflamatuar hastalık: Dişi üreme organlarının bu enfeksiyonuna ekseriyetle cinsel yolla bulaşan bakteriler yol açar.
ADET SANCISI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Adet sancıları ve bu sancılarla birlikte gözlemlenmekte olan farklı semptomlar şöyledir;
-Alt karın kısmında ağır ağrı
-Adetten birkaç gün evvelden oluşan bu ağrı, adetten 1 gün daha sonra en şiddetli noktalara gelir ve 2 ila 3 gün daha sonra giderek azalmaya başlar.
-Bacaklarda ve eklemlerde ağrılar hissedilebilir.
-Bel kısmına yanlışsız uyuşukluk hissi veren ağrı
-Mide bulantısı
-Yoğun tuvalete çıkma isteği
-Baş ağrısı
-Baş dönmesi
ADET SANCISINA NE YETERLİ GELİR?
Vücutta olağandan farklı belirtilerle seyreden rastgele bir durum varlığında birinci yapılması gereken sıhhat kuruluşları ve çalışanlarından dayanak alınmasıdır. Adet sancısının giderilmesine yönelik olarak doktorun önerisi ve reçetelendirmesi halinde non-steroid antiinflamatuvar ilaçlar olarak isimlendirilen ağrı kesiciler kullanılabilir.
Medikal tedavi biçimleri haricinde meskende uygulanabilecek çeşitli sistemler ile de adet sancısında rahatlama sağlanabilir:
Kasık yahut sırt bölgesine sıcak su torbası konulması
Alt karın bölgesine yahut sırta yapılacak sıcak uygulamalar adet sancısının hafifçeletilmesinde tesirli olabilir. Sıcak su torbası haricinde ılık bir banyo yapmak ya da sıcak havlunun bu bölgelerde uygulanması da adet sancısının giderilmesinde başvurulabilecek öteki formüllerdir.
Alt karın bölgesine rahatlatıcı masaj yapılması
Yaklaşık olarak 20 dakika, alt karın bölgesine masaj yapılması adet sancısının dindirilmesine katkı sağlayabilir. beraberinde masaj yapılırken esansiyel yağ olarak sınıflandırılan lavanta ya da misk adaçayı yağı kullanması ile ağrının müddeti ve yoğunluğunda hafifçeleme gerçekleşebilir.
Fiziksel antrenman yapılması
Fiziksel aktiviteler esnasında bedende salgılanan endorfin kimyasalı adet sancısının hafifçelemesine katkı sağlayabilir. Ağır fizikî antrenmanlar yerine yürüyüş ya da yoga üzere yavaşça idmanların tercih edilmesi adet sancısının hafifçeletilmesinde daha uygun kabul edilir.
Besleyici fakat ağır olmayan besinlerin tüketilmesi
Adet sancısından şikayet eden şahısların o devir içerisindeki beslenme planlarında işlenmemiş liften güçlü mamüllerin ve bitkisel yüklü besinlerin yer alması kelam konusu şikayetlerinde rahatlama sağlayabilir. Papatya çayı ağrı duyusunu taşıyan sonlarda rahatlatıcı tesir yapması niçiniyle adet sancısına uygun gelen çay olarak kabul edilir.
Fındık, badem ve kabak çekirdeği manganez mineralinden güçlü besinlerdir. Manganez adet periyodunda ağrıya sebep olabilecek krampların azalmasına katkı sağlayabilir. beraberinde adet kanaması ile demir kaybı meydana gelir. Demir eksikliğinin oluşmasını önlemek ismine tavuk, balık ve yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi önerilmektedir.
Bazı besinlerin tüketiminin sınırlandırılması
Adet görme sürecinde ekstra bir şişkinliğe niye olabilecek besinlerin daha az tüketilmesi adet sancısının dindirilmesinde katkı sağlayabilir. Yağlı yiyecekler, alkol, gazlı içecekler, kafein içeren sıvılar ve tuzlu besinler tüketiminin sonlandırılması halinde adet sancısını hafifçeletici tesir yapabilecek besinlere örnek teşkil eder.
KİMLER DAHA ŞİDDETLİ ADET GÖRME RİSKİ ALTINDADIR?
Aşağıdaki durumlarda menstrüel kramp riski daha şiddetli gözlenebilir:
-30 yaşından küçükler,
-Ergenliğe erken, 11 yaşında yahut daha erken yaşta girenler,
-Adet devrinde ağır kanaması olanlar,
-Düzensiz adet kanaması olanlar,
-Ailede adet sancısı hikayesi olanlar,
-Sigara içenler.
Adet krampları öteki tıbbi komplikasyonlara niye olmaz, lakin okula, işe ve toplumsal aktivitelere tesir edebilir. bir daha de, menstrüel kramplarla bağlantılı kimi durumların komplikasyonları olabilir. Örneğin endometriozis, fertilite meselelerine niye olabilir. Pelvik enflamatuar hastalık, döllenmiş bir yumurtanın uterus dışına implante olma (ektopik gebelik) riskini artırabilir .
ADET SANCISI niçinİYLE NE VAKİT DOKTORA GÖRÜNMELİ?
Adet krampları her ay günlük yaşantınızı pek etkileyecek biçimde ağır yaşanırsa, semptomlarınız giderek kötüleşirse yahut evvelde olmadığı biçimde 25 yaşından daha sonra şiddetli adet krampları yaşamaya başlarsanız, vakit geçirmeden bir uzmana başvurmanız gerekir. Sık adet sancısı çekmenin hamile kalmayı olumsuz etkileyeceğiyle ilgili yanlış kanılar yaygındır. Direkt adet sancısının hamile kalmaya pürüz teşkil etmediği bilinmektedir.
ADET SANCISI İÇİN HANGİ İLAÇLAR KULLANILIR?
-Nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar: İbuprofen ya da naproksen etken unsurlarını içeren ilaçlar hem prostoglandin seviyelerini baskılar birebir vakitte ağrı hissinin giderilmesine yardımcı olur. Adetin birinci gününden itibaren tabibin önerdiği dozda kullanılabilir. tıpkı vakitte şayet ilaçların içerisindeki unsurlardan rastgele birine karşı hassasiyetiniz var ise ya da bu ilaçlarla etkileşen diğer bir tıbbi durumunuz bulunuyorsa doktora danışmanız gerekir.
-Doğum denetim ilaçları (Oral kontraseptifler): Oral doğum denetim hapları, yumurtlamayı önleyen ve adet kramplarının şiddetini azaltan hormonlar içerir. Bu hormonlar ayrıyeten enjeksiyon, cilt yaması, kol derisinin altına yerleştirilmiş bir implant ya da vajinaya yerleştirilen esnek bir halka biçiminde de verilebilir. Birtakım durumlarda rahim içi (intrauterin) aygıtlar da tavsiye edilebilir.