Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, dünyada 2 milyar kişinin saklı tüberküloz (verem) olarak bakteriyi taşıdığını, Türkiye’de ise nüfusun yüzde 10 ila 30’unda bilinmeyen tüberküloz bulunduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Özlü, risk kümelerine zımnî tüberküloz açısından tarama yapılması gerektiği ve bunlara önleyici tedavi verildiğinde toplumun da korunduğunu belirtti.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim konseyi Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü niçiniyle saklı tüberküloz olaylarına dikkat çekti.
Akciğer Sıhhati ve Ağır Bakım Derneği’nin (ASYOD) 16-19 Mart tarihleri içinde Antalya’da gerçekleştirdiği Ulusal Akciğer Sıhhati Kongresi’nde Demirören Haber Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Özlü, tüberküloz (verem) denince genelde her insanın bildiği bir hastalık olduğunu ancak bâtın tüberküloz kelam konusu olduğunda birçok kişinin farkında olmadığını söylemiş oldu.
“ASLINDA SAĞLIKLI KİŞİLER”
Özlü, “Gizli verem dediğimiz aslında bir hastalık değil. Sağlıklı kişi bunlar. Yani vaktinde verem mikrobunu almış, vereme niye olan basil (bakteri) bedene yerleşmiş, belirli odaklarda canlılığını sürdürebilen fakat hastalık yapmayan, bir belirtiye niye olmayan, ötürüsıyla hasta olmadığı için tedavi de edilmeyen şahıslardan bahsediyoruz.
Bu bireyler taşıyıcıyken hastalığı bulaştırma bahtları da yok. Taşıyıcıların yüzde 95-97’si bu süreci hiç hastalanmadan geçiriyor. Lakin içlerinde kimileri enfeksiyonun seyri sırasında etkin verem hastası haline geliyor. Bunlarda daha epeyce, bedenin bağışıklık sistemini baskılayan durumlar kelam konusu oluyor. İşte bu küme bizim için değerli.” dedi.
Prof. Dr. Tevfik Özlü
DÜNYADA 2 MİLYAR KİŞİ KAPALI TÜBERKÜLOZ TAŞIYICISI
Prof. Dr. Özlü, “Bunlar da cilt testleri ya da birtakım kan testleri. Bunu yaptığımızda o kişinin daha evvel verem mikrobu ile karşılaşmış ve enfeksiyon sürecini geçirmiş olduğunu anlıyoruz. Her saklı verem tanısı konan hastaya tedavi gerekmiyor.
Lakin ileride etkin hastalığa dönüşme riski fazla olan şahısların ‘koruyucu’ dediğimiz tedavileri alması değerli. Dünyada yaklaşık 2 milyara yakın insanın zımnî verem hadisesi olduğu düşünülüyor.
Türkiye’de ise nüfusun yüzde 10 ila 30’unda bu mikrobu taşıyan kişi var. Burada asıl olan şey, risk kümelerinin tedavi edilmesi. bu türlü hem o şahısları korumuş oluyoruz tıpkı vakitte o bireyler hastalanırsa, topluma bulaştırmasını engellemiş oluyoruz” diye konuştu.
ENFEKSİYON HAVUZUNU ‘TEMİZLEYEREK’ HASTALIĞI YOK EDEBİLİRİZ
Hastalanma riski yüksek zımnî verem olaylarını enfeksiyon havuzu olarak isimlendirdiklerini da belirten Prof. Dr. Özlü, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Hastalar, bu havuzdan çıkıyor. Şayet bu havuzu azaltabilirsek ya da önleyici tedavilerle tümüyle yok edebilirsek, tüberkülozu da bütünüyle yeryüzünden ortadan kaldırma bahtına sahip oluruz. Bu alışılmış kolay bir müddetç değil.
Bununla ilgili Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), ‘Tüberkülozun Sonlandırılması Projesi’ kapsamında, bilhassa etkin veremin görülmediği ya da epey az görüldüğü ülkeler için bu uygulamayı, yani saklı veremin esirgeyici tedavisini tavsiye ediyor. Türkiye de bu ülkeler içinde yer alıyor.”
HERKESİ DEĞİL, RİSK KÜMELERİNİ TARAMAK GEREKLİ
Herkese zımnî verem taramasının mümkün olmadığını ve bunların birçoklarının aslına bakarsan hastalanmadan hayatını sürdürebildiğini de söz eden Prof. Dr. Özlü, asıl maksattaki kümenin risk altındaki bireyler olması gerektiğini söyleyerek izlenmesi gereken süreci şu biçimde özetledi:
“Hastalanabilecek olan risk kümesindeki şahısları taramak gerekli. Bunlar da bağışıklığı baskılayan bir hastalığı olan ya da uzun müddetli bağışıklığı baskılayan bir tedavi alması gereken yahut yeni bir bulaşıcı akciğer tüberkülozu hastası ile teması olup bulaştırma riski olduğu düşünülen bireyler.
Bir de çocuklar epeyce kıymetli. Çocuklarda biz bu testi müspet bulursak, bilhassa 15 yaşın altında, çabucak tedavi ediyoruz. Zira çocuklarda faal hastalığa dönüşme riski daha yüksek. Bu manada, şayet bağışıklığı baskılayıcı bir tedavi alması gereken bir hasta var ise, uzun mühlet anti TNF dediğimiz biyolojik ilaçlar yahut yüksek doz kortizon kullanımı gereken hastalarda öncesinden bu testlerin yapılması gerekli.
Şayet şahısta kapalı tüberküloz olduğu anlaşılırsa, hami tedavi başlanıyor ve daha sonrasında başka tedavilerine geçiliyor. Ya da sağlıklıyken bağışıklığı baskılayan bir hastalık ortaya çıkarsa, örneğin HİV müspet hale gelirse, onlarda da tıpkı süreç kelam konusu. Yurt dışına çıkmak için yahut rastgele bir işte çalışabilmek için bu testi yapmak zorunda olan bireyler var. Onlarda da müspetlik saptadığımızda, risk grubundaysa çabucak gözetici tedavilere başlıyoruz.”
Tüberkülozun da Kovid üzere hava yoluyla bulaşan bir hastalık olduğunu, ötürüsıyla korunmak için emsal biçimlerin uygulanması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Özlü, veremin Kovid kadar yaygın olmadığına da işaret ederek kelamlarını şu biçimde noktaladı:
“Türkiye’de 100 binde 13 kişi yeni olay olarak tespit ediliyor. ötürüsıyla Kovid kadar yaygın değil, ondan farklı bu açıdan. Ancak şunu hiç unutmamak lazım, korunmak tedavi etmekten her vakit daha kolay, daha ucuz ve daha insani.
O niçinle bilinmeyen tüberküloz açısından risk kümesinde olduğu bilinen şahıslara, bu kollayıcı tedavilerinin yapılması hem o kişi, tıpkı vakitte toplum için daha insani, daha ucuz ve daha gerçek bir usul.” (DHA)
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim konseyi Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü niçiniyle saklı tüberküloz olaylarına dikkat çekti.
Akciğer Sıhhati ve Ağır Bakım Derneği’nin (ASYOD) 16-19 Mart tarihleri içinde Antalya’da gerçekleştirdiği Ulusal Akciğer Sıhhati Kongresi’nde Demirören Haber Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Özlü, tüberküloz (verem) denince genelde her insanın bildiği bir hastalık olduğunu ancak bâtın tüberküloz kelam konusu olduğunda birçok kişinin farkında olmadığını söylemiş oldu.
“ASLINDA SAĞLIKLI KİŞİLER”
Özlü, “Gizli verem dediğimiz aslında bir hastalık değil. Sağlıklı kişi bunlar. Yani vaktinde verem mikrobunu almış, vereme niye olan basil (bakteri) bedene yerleşmiş, belirli odaklarda canlılığını sürdürebilen fakat hastalık yapmayan, bir belirtiye niye olmayan, ötürüsıyla hasta olmadığı için tedavi de edilmeyen şahıslardan bahsediyoruz.
Bu bireyler taşıyıcıyken hastalığı bulaştırma bahtları da yok. Taşıyıcıların yüzde 95-97’si bu süreci hiç hastalanmadan geçiriyor. Lakin içlerinde kimileri enfeksiyonun seyri sırasında etkin verem hastası haline geliyor. Bunlarda daha epeyce, bedenin bağışıklık sistemini baskılayan durumlar kelam konusu oluyor. İşte bu küme bizim için değerli.” dedi.
Prof. Dr. Tevfik Özlü
DÜNYADA 2 MİLYAR KİŞİ KAPALI TÜBERKÜLOZ TAŞIYICISI
Prof. Dr. Özlü, “Bunlar da cilt testleri ya da birtakım kan testleri. Bunu yaptığımızda o kişinin daha evvel verem mikrobu ile karşılaşmış ve enfeksiyon sürecini geçirmiş olduğunu anlıyoruz. Her saklı verem tanısı konan hastaya tedavi gerekmiyor.
Lakin ileride etkin hastalığa dönüşme riski fazla olan şahısların ‘koruyucu’ dediğimiz tedavileri alması değerli. Dünyada yaklaşık 2 milyara yakın insanın zımnî verem hadisesi olduğu düşünülüyor.
Türkiye’de ise nüfusun yüzde 10 ila 30’unda bu mikrobu taşıyan kişi var. Burada asıl olan şey, risk kümelerinin tedavi edilmesi. bu türlü hem o şahısları korumuş oluyoruz tıpkı vakitte o bireyler hastalanırsa, topluma bulaştırmasını engellemiş oluyoruz” diye konuştu.
ENFEKSİYON HAVUZUNU ‘TEMİZLEYEREK’ HASTALIĞI YOK EDEBİLİRİZ
Hastalanma riski yüksek zımnî verem olaylarını enfeksiyon havuzu olarak isimlendirdiklerini da belirten Prof. Dr. Özlü, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Hastalar, bu havuzdan çıkıyor. Şayet bu havuzu azaltabilirsek ya da önleyici tedavilerle tümüyle yok edebilirsek, tüberkülozu da bütünüyle yeryüzünden ortadan kaldırma bahtına sahip oluruz. Bu alışılmış kolay bir müddetç değil.
Bununla ilgili Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), ‘Tüberkülozun Sonlandırılması Projesi’ kapsamında, bilhassa etkin veremin görülmediği ya da epey az görüldüğü ülkeler için bu uygulamayı, yani saklı veremin esirgeyici tedavisini tavsiye ediyor. Türkiye de bu ülkeler içinde yer alıyor.”
HERKESİ DEĞİL, RİSK KÜMELERİNİ TARAMAK GEREKLİ
Herkese zımnî verem taramasının mümkün olmadığını ve bunların birçoklarının aslına bakarsan hastalanmadan hayatını sürdürebildiğini de söz eden Prof. Dr. Özlü, asıl maksattaki kümenin risk altındaki bireyler olması gerektiğini söyleyerek izlenmesi gereken süreci şu biçimde özetledi:
“Hastalanabilecek olan risk kümesindeki şahısları taramak gerekli. Bunlar da bağışıklığı baskılayan bir hastalığı olan ya da uzun müddetli bağışıklığı baskılayan bir tedavi alması gereken yahut yeni bir bulaşıcı akciğer tüberkülozu hastası ile teması olup bulaştırma riski olduğu düşünülen bireyler.
Bir de çocuklar epeyce kıymetli. Çocuklarda biz bu testi müspet bulursak, bilhassa 15 yaşın altında, çabucak tedavi ediyoruz. Zira çocuklarda faal hastalığa dönüşme riski daha yüksek. Bu manada, şayet bağışıklığı baskılayıcı bir tedavi alması gereken bir hasta var ise, uzun mühlet anti TNF dediğimiz biyolojik ilaçlar yahut yüksek doz kortizon kullanımı gereken hastalarda öncesinden bu testlerin yapılması gerekli.
Şayet şahısta kapalı tüberküloz olduğu anlaşılırsa, hami tedavi başlanıyor ve daha sonrasında başka tedavilerine geçiliyor. Ya da sağlıklıyken bağışıklığı baskılayan bir hastalık ortaya çıkarsa, örneğin HİV müspet hale gelirse, onlarda da tıpkı süreç kelam konusu. Yurt dışına çıkmak için yahut rastgele bir işte çalışabilmek için bu testi yapmak zorunda olan bireyler var. Onlarda da müspetlik saptadığımızda, risk grubundaysa çabucak gözetici tedavilere başlıyoruz.”
Tüberkülozun da Kovid üzere hava yoluyla bulaşan bir hastalık olduğunu, ötürüsıyla korunmak için emsal biçimlerin uygulanması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Özlü, veremin Kovid kadar yaygın olmadığına da işaret ederek kelamlarını şu biçimde noktaladı:
“Türkiye’de 100 binde 13 kişi yeni olay olarak tespit ediliyor. ötürüsıyla Kovid kadar yaygın değil, ondan farklı bu açıdan. Ancak şunu hiç unutmamak lazım, korunmak tedavi etmekten her vakit daha kolay, daha ucuz ve daha insani.
O niçinle bilinmeyen tüberküloz açısından risk kümesinde olduğu bilinen şahıslara, bu kollayıcı tedavilerinin yapılması hem o kişi, tıpkı vakitte toplum için daha insani, daha ucuz ve daha gerçek bir usul.” (DHA)